1 6 Ağustos 1945 08 15
6 Ağustos 1945 Sabah 08 00 sularında Hiroşima radyosu Escort bayan B29 tipi bir bombardıman uçağının Hiroşima ya yaklaştığını duyurdu ve 08 15 te Enola Gay yarıçapı 0 7 metre uzunluğu 3 metre olan Little Uzunluk Küçük Çocuk lakaplı tarihin birinci Bayan escort atom bombasını Hiroşima üzerine bıraktı Yaklaşık 45 saniye sonra bomba Shima Hastanesi nin 570 metre üstünde infilak etti Çapı 230 metre sıcaklığı 4000 C olan bir alev topu saniyede 440 Escort metre süratle her istikamete yanlışsız genişlemeye başladı 30 saniyede 12 kilometrelik bir alana yayılan bu şok dalgaları patlamadan 8 dakika sonra 9000 metre yükseklikte o artık herkesin bildiği mantar bulutu oluşturdu
On binlerce Japon’un hayatını kaybettiği bu akından sonra Japonya’da hiçbir şey eskisi üzere olmadı
Atom bombası ve yarattığı ölümcül tesir
ABD Ulusal Arşivi’nden
2 Nagazaki ve Hiroşima’ya giden süreç
Japonya’ya atom bombası atılması ile son bulan bir süreç vardı Sebeplerine gelinirse temel olarak ‘Japonya’nın savaştan çekilmemesi’ydi Müttefikler ile Japonya birtakım bahislerde anlaşamadığı için savaşın sona erme süreci gittikçe uzuyordu
Japonya 10 Temmuz 1945’te Almanya’nın Potsdam kentinde müttefiklerin başkanları Truman Stalin ve Churchill’in de katıldığı toplantıya Soyvetler aracılığı ile bir elçi göndermek istedi lakin Müttefikler bunu reddetti
2 hafta kadar sonra 26 Temmuz 1945’te bu sefer Müttefikler’den Japonya’ya bir davet geldi ‘Potsdam Demeci’ olarak bilinen bu savaşı sonlandırma ve Japonya’yı teslim olmaya çağırma atağı Japonya tarafından reddedildi Reddedilmesinin sebebi imparatorluk sisteminin korunmasına dair unsurun kaldırılmasıydı İmparator Suzuki bu sebepten ötürü bu barış teşebbüsünü reddetti Ve tüm bu gergin sürecin sonunda yaklaşık 10 gün kadar sonra Japonya’ya atom bombaları ile akın düzenlendi
Politik atmosferin ‘bilinen’ sürecinin dışında tıpkı vakitte Nagazaki ve Hiroşima için ‘Pearl Harbor’un intikamı da denilmektedir Akından 4 yıl evvel gerçekleşen Japon baskınında ABD önemli kayıplar yaşamıştır
Daha evvel tarihi resimleri ile ele aldığımız Pearl Harbor Baskını ABD’nin Büyük Okyanus’ta operasyonel gücünü kırmak için düzenlenmiştir. 7 Aralık 1941’de düzenlenen baskının faturası ağır; atak sonucu 12 Amerikan savaş gemisini ciddi biçimde hasara uğradı yahut batırıldı. Baskın sonucunda tıpkı vakitte 188 savaş uçağını imha edildi ve 2.403 Amerikan askeri ile 68 sivil öldü.
Potsdam Süreci’nde Müttefik başkanları
3 Paralel süreç Barış görüşmeleri sürerken atom bombası konusunda yapılan çalışmalar
12 Nisan 1945’te Franklin Delano Roosevelt öldü ve yerine Devlet Başkanlığı’na getirilen Truman atom bombası taarruzlarının vakit ve yerini seçme süreçlerini başlattı 27 Nisan 1945’te düzenlenen Maksat Tetkik Komitesi’nin birinci toplantısında 17 bölge incelemeye alınmak üzere seçildi
Hedef Adayların Kriterleri
Kent merkezi’nin çapının 4 8 kilometreden fazla olup merkezin etrafında da yerleşim bölgelerinin varolması
Tokyo ile Nagasaki ortasında Tokyo’nun batısı ve Nagasaki’nin doğusu bulunan kentlerden olması
28 Mayıs 1945’te atılacak olan Atom bombası’nın tesirini ölçebilmesi gayesiyle seçilen dört kente rastgele hava hücum yasaklandı Bunun yan tesiri olarak ‘Oraya hava akın yok ‘ söylentileri yaratıldı ve milletin oralara yapılan ağır göcün sebebi oldu 1 Haziran 1945 tarihli toplantısında Amacın imajı olarak ‘Etrafında personel meskenlerinin bulunduğu Askerî Sanai Bölgesi’nden bahsedildi ve atom bombasını atmadan evvel rastgele ikazın edilmeyeceği kararlaştırıldı
14 Haziran 1945’te Tokyo ve Yokohama amaç adaylarından düşürülerek yerine Nagasaki seçildi
25 Temmuz 1945’te Truman son buyruğunu verdi Ona nazaran ‘Özel Bomba’ 3 Ağustos 1945 tarihten sonra gözle görerek atması mümkün olduğu günü seçerek Hiroşima Kokura Nagasaki ve Niigata’dan birine karşı atılacaktı 2 Ağustos 1945 tarihli ’13 Stratejik Emri’ ile Niigata amaçtan çıkarıldı ve birinci Gayesi ‘Hiroşima ve onun sanai bölgesi’ ikinci amacı ‘Kokura Silâhanesi ve onun kent merkezi’ Yedekte üçüncü amacı ‘Nagasaki’nin kent merkezi’ olarak kararlaştırıldı
Atom bombası ile ilgili çalışmaları yürüten Devrin ABD Lideri Truman
4 Atılan atom bombaların tesirleri ve çarpıcı görüntüler
Nagazaki ve Hiroşima’ya atılan atom bombaları olay anında direkt ve olay sonrasında dolaylı olarak 150 bine yakın kişinin vefatına sebep oldu Atıldığı yerde canlı ömrünü doğal hayatı yok etti İşte taarruzun tesirlerine ait çarpıcı fotoğraflar
Saldırıdan evvel Nagazaki’ye atılan bomba ‘Fat Man’
Atom bombası patladıktan 30 saniye sonra bombayı bırakan uçak olan Enola Gay den çekilen bir fotoğraf
Nagazaki’ye atom bombası atılmadan evvel ve atıldıktan sonra alınan manzara Atom bombasının hayatı nasıl yok ettiğine taş üstünde taş bırakmadığına dair çarpıcı bir delil
Hiroşima da patlama noktasına 250 m uzaklıkta olan bankanın merdivenlerinde oturan bir kişi ışıkla birlikte bir anda 1000 2000 derecenin üzerine çıkan sıcaklıkla yanıp kül oldu ve izi merdivenlere çıktı
Japon konutları o devirde yüklü olarak tahta ve kağıttan yapıldığı için birkaç betonarme mesken dışında atom bombasının alev rüzgarı geride büyük bir acı bırakmıştır
Bölgedeki saatlerin çabucak hepsi patlama anı olan 08 15 de durmuştur
5 Atom bombasını atan pilot Van Kirk hayatı boyunca asla pişman olmadı
69 yıl evvel Japonya’ya birinci atom bombasını atan Enola Gay isimli B 29 uçağının pilotlarından Thedore Van Kirk Georgia’ya bağlı Stone Mountain’daki meskeninde 93 yaşında öldü
Thedore Van Kirk olayla ilgili Parlak bir ışıktan ve uçaktan diğer hiçbir şey görünmüyordu Kentin üzerinde büyük beyaz bir bulut vardı Bulutun altındaki kent duman ve toz içindeydi ve bu kaynamakta olan bir kap katrana benziyordu demişti
Oğlunun anlattıklarına nazaran Kirk ‘hayatı boyunca asla pişman olmamıştı’
Thedore Van Kirk
6 Taarruzlar sonucunda yaşanan kayıplar
Amerikan kaynakları Nagasaki’ye atılan bombanın yaklaşık 40 bin kişinin anında ölmesine birçok kişinin ise yaralanması ve radyoaktif zehirlenmesine yol açtığını söylerken çeşitli kaynaklar bu sayının 100 binlerle tabir edilebileceğini belirtiyor
Hiroşima’ya atılan atom bombası sonucunda ise 1945 yılının sonuna kadar 66 bin kişi ömrünü yitirmiştir Ataktan sağ kalanlarda ise radyoaktivite kaynaklı çeşitli hastalıklar görülmüş ve bu hastalıklar kuşaktan nesile kısmen günümüze gelmiştir Atıldığı anda hücum noktasının 4 mil çapını yok eden bu bomba kentte hayatı adeta bitirmiştir
Kayıpların yüksek olmasının ise bir sebebi daha vardı kimi kaynaklara nazaran ABD akın için ‘ Japonya’da insanların en çok dışarıda olduğu an‘ı araştırmış, ve bombayı en ağır anda atmıştı: Pazartesi, sabah 08:15.
Atom bombasından etkilenmiş bir kurbanın derisindeki bu izler nükleer ölümcüllüğü acı bir halde ortaya koyuyor
ABD Ulusal Arşivi’nden
7 Taarruz sonrası neler yaşandı
Enola Gay Atom bombasını attıktan çabucak 155 derece keskin dönüşle uzaklaştı Fakat bombasının yarattığı rüzgarı Enola Gay i de şiddetle salladı Albay Paul Tibbets Japon uçaksavarının atışı zannederek Uçaksavar ‘ diye bağırdı Saat 14 58’de Enola Gay Tinian Adasının kuzey meydanına döndü Stratejik Hava Kuvvetleri Genelkomutanı Süreksiz Orgeneral Carl Spaatz Paul Tibbets’e Uçuş Temayüz Madalyası ve diğerlere Uçuş Madalyasını taktı
6 Ağustos’tan üç gün sonra 9 Ağustos’ta Hiroşima’ya atom bombası atıldı 10 Ağustos 1945’te Japonya teslim olduğunu açıkladı
Türkiye basınında taarruz bu türlü verildi
26 Ağustos 1945 tarihli Cumhuriyet’te nükleer faciaya ait bir haber
8 Japonya’da ‘6 Ağustos’
Hiroşima 6 Ağustos 1945 ten sonra bir barış şehri olarak yine inşa edildi Bombanın yıktığı alanda ayakta kalan birinci bina Hiroşima Barış Anıtı olarak seçildi Her yıl Hiroşima da ömrünü yitirenler için anma merasimi düzenleniyor Bombanın düştüğü yer yakınında kurulan Barış Parkı nda binlerce insan bir ortaya gelerek bombalamada ömrünü yitirenlerin anısına hürmet duruşunda bulunuyor
Japonya’nın Hiroşima kentinde bulunan ve Atom Bombası Kubbesi Genbaku Dōmu olarak da bilinen Hiroşima Barış Anıtı Hiroşima Barış Anıtı Parkı’nın kısımlarından biridir 1996’dan bu yana UNESCO Dünya Mirası Alanlarıdan biri olan yapı Hiroşima’ya atom bombası saldırısı sonucunda ömrünü yitiren şahısların anıldığı esas yerlerdendir
Hiroşima Barış Anıtı Müzesi’nde ziyaretçiler o periyoda ilişkin kalıntıları inceliyor
Fotoğraf Junko Kimura
9 Günümüz Unutulma tehlikesi
Olaylar Japonya ve dünya tarihi ismine unutulmayacak sonuçlara yol açsa da kaza günümüzde ne yazık ki unutulma tehlikesiyle karşı karşıya Faciayı yaşayıp hayatta kalabilmiş yaklaşık 85 bin kişi mevcut
Japonya’da onlara ‘Hibakusha’ deniyor ‘6 Ağustos 1945’ Japonya’da ‘barış’ müfredatında yer alıyor ABD’de ise birinci bombayı atan ‘Enola Gay’ bir müzede sergilenmekte Müzede atom bombasının neden atıldığı yazsa da kaç kişinin öldüğüyle ilgili bir bilgi verilmiyor
ABD’de Enola Gay’in sergilendiği müze Atom bombasının neden atıldığına ait bilgilerin verildiği panolarda nükleer facia sonucu kaç kişinin ömrünü yitirdiği kaç kişinin yaralandığı ve radyoaktif tesir sonucu ziyan gördüğü yazmıyor
