Dedikodu dünyanın her yerinde olumsuz bir mana taşısa müspet tarafları yok değil. Hatta dedikodu yapmanın bizlere tahminen de inanamayacağınız kadar çok yararı da var! Lisan bilgisini geliştirmesinden tutun da empati kurmayı öğretmesine kadar birçok düzgün tarafı olduğunu bilim insanları şahsen kanıtlıyor. Gelin dedikodunun insanlığa yararlarını bir arada inceleyelim! 👇
“Güçlü zihinler fikirleri, ortalama zihinler olayları, zayıf zihinler ise insanları tartışır.” demiş Sokrates.
Her ne kadar hak verilecek bir yanı olsa da beşerler günlük hayatlarında fikirleri pek de tartışmıyor. En zeki insan bile arkadaşları ve ailesiyle başına gelenleri ve sıkıntılarını paylaşıyor. Münasebetiyle dedikodu da günlük hayatın vazgeçilmez kesimi haline gelmiş durumda, ister kabul edin ister etmeyin! Pekala dedikodunun geçmişten bugüne insanlığa yararları neler? 👇
1. Dedikodu yapmak lisanların gelişiminde büyük role sahip.
Dil; başka beşerlerle olan bağlantımızı sağlayan ve öğrenmek, öğretmek üzere yetenekleri edinmeyi mümkün kılan bir öge. His ve kanılar de lisan sayesinde gelişiyor. Tüm bu vazifeleri üstlenen lisanın ise yakıtı dedikodu! Cetlerimiz dedikoduyu toplumsallaşmak maksadıyla kullanıyordu. Şimdikinden daha geniş kümeler halinde yaşayan beşerler için dedikodu yapmak edinilen bilgilerin işlenmesini kolaylaştıran bir olguydu.
2. İnsanların birbiriyle derin bağlar kurmasına ön ayak olan faktörlerden biri de dedikodu.
Araştırmacılar dedikodunun yalnızca olumsuz istikametlerine odaklanmamak gerektiğini belirtiyor. Evvelce bağlantının kalbi olan dedikodu sayesinde hayatta kalmak beşerler için daha kolaydı. Bağ kurmak için dedikoduyu kullanan cetlerimiz böylelikle bilginin daha geniş kitlelere ulaşmasını sağlıyordu. Bedelli bilgilerin bu biçimde yayılması toplum olarak insanların fonksiyonelliğini artırıyordu.
3. Kimi araştırmacılar dedikoduyu ‘kültürel öğrenmenin’ delili olarak görüyor.
Kültürel öğrenme; vakitle gelişen ve toplumda neyin kabul görüp neyin görmediğini belirleyen ögeleri söz ediyor. Hasebiyle toplumun etik anlayışı üzere mevzular bu yolla ediniliyor. Dedikodu ise bunun bir delili zira beşerler birbirleriyle tecrübelerini paylaştıkça kültürel öğrenme gelişiyor. Örneğin bir kişinin daima palavra söylediği yayıldıkça toplum ona karşı hal alıyor ve beşerler ortasında palavra söylemenin makûs olduğu anlayışı doğuyor.
4. Dedikodu yapmak gerilimli vakitlerde rahatlamamıza yardımcı oluyor.
2012’de yapılmış bir çalışmaya nazaran beşerler dedikoduya pasif yahut faal olarak katılıyorlar. Deneye katılanlardan, oburunun ahlak dışı hareketlerini dinleyenlerin nabızlarının hızlandığı tespit ediliyor. Tersine kendi başından geçen olayı anlatan iştirakçilerin ise nabızlarının yavaşladığı ve sakinleştikleri gözlemleniyor. Münasebetiyle gerilimli durumlarda bunu biriyle paylaşan şahısların yani dedikoduya faal olarak katılanların süratle sakinleştiklerini söylemek mümkün.
5. Dedikodu, bir topluluk içindeki beraberlik hissini olumlu etkileyebiliyor.
Bir çalışmada topluluk içinde bencil davranan şahısların dedikodu yoluyla çarçabuk belirlendiği ve topluluktan dışlandığı fark edilmiş. İncelenen kümeler ortasında iştirakçilerin sohbetler aracılığıyla kimin topluluğun yararına çalıştığı ve kimin kendi çıkarı için çabaladığını tespit edebildikleri gözlenmiş. Bu durum örneğin iş yerlerinde sık gözlemlenen bir şey ve ofis hayatına epeyce yararlı.
6. Dedikodu yapmak sevgilinizle yahut arkadaşlarınızla olan alakanızın niteliğini ortaya çıkarıyor.
Bir alakada en değerli şeyin inanç olduğu su götürmez bir gerçek ve dedikodu yapmayı tercih ettiğiniz şahıslar genelde itimat duyduğunuz beşerler oluyor. Bir sırrınızı yahut tecrübenizi paylaştığınızda o bireyle olan yakınlığınız artıyor. Böylelikle dedikodu yapmanın yalnızlığı engellediği ve beşerlerle yakınlaşmanın öteki bir yolu olduğu söylenebilir.
7. Dedikodunun lisan bilgisinin inşa edilmesinde büyük rol oynadığı biliniyor.
İnsanlar ortası irtibatın gelişmeye başladığı vakitlerde lisan bilgisi pat diye kurulmamıştı. Birbirlerine kolay komutlardan fazla daha karmaşık olayları aktarmaya çalışırken vakitle lisan bilgisi gelişmeye başladı. Dedikodunun burada oynadığı rolü varsayım edebilirsiniz!
8. Dedikodu yapan insanların empati kurma yeteneği gelişiyor.
Deneyimlerini paylaşan beşerler bunlardan ders çıkarmayı da öğreniyor ve vakitle öbür beşerlerle daha kolay empati kurmaya başlıyorlar. Sizi üzen biri ile ilgili anılarınızı bir dostunuzla paylaşmak kuvvetli hislerle baş etmenizi kolaylaştırıyor ve utanç hissini bastırıyor.
9. Dedikodu, kimi meselelerin tahliline ulaşmayı kolaylaştırıyor.
Sıkıntılı bir durumda olan arkadaşınızın anlattıklarına yönelik fikir vererek ona takviye olabiliyorsunuz. Benzeri biçimde birebir durumda siz olduğunuzda meselenizi paylaştığınız şahıslardan tahlil odaklı yanıtlar alabiliyorsunuz. Böylelikle iş ya da okul hayatınızla ilgili paylaşımlarınız size yeni bakış açıları sağlamış oluyor.
10. Dedikodu günümüzde toplumsal ve yapısal sıkıntıların yüzeye çıkmasında yardımcı oluyor.
‘MeToo’ akımı üzere insanların bastırdıkları ve gizledikleri sıkıntıları ortaya dökebilmesini, insanların suçlanmaktan ve yargılanmaktan korkmadan öne çıkabilmelerini sağladı dedikodu. Böylelikle dedikodu yapmaya olan bakış açısı da bir bakıma değişmiş durumda. Ayrıyeten pandemide yalnız geçirilen vakitler insanlara birbirleriyle oturup dedikodu yapmanın pahasını de hatırlattı.
Unutmayın! Dedikodunun ayarını kaçırmak hiçbir vakit beğenilen karşılanan bir davranış değil; ayrıyeten vakitle çok yargılayıcı biri haline gelmenize sebep olabilir. O yüzden her şeyin fazlası ziyan diyerek içeriğimizi sonlandırıyoruz.
Bu mevzuda siz neler düşünüyorsunuz? Haydi yorumlara! 👇
