İki kara deliğin çarpışması ile ortaya çıkan sinyaller 7 milyar yıl sonra Dünya’ya ulaştı. Kara deliklerin çarpışması sonucu ortaya çıkan gücün 8 adet Güneş’in yaydığı güce yakın olduğu belirtildi.
BBC Türkçe’de yer alan habere nazaran, yaşanan çarpışmanın sinyalleri, yaklaşık 7 milyar yıl sonra Dünya’ya ulaşmış olmasına karşın, geçen yıl mayıs ayında ABD ve İtalya’daki lazer dedektörler tarafından algılanabilecek kadar güçlüydü.
Araştırmacılar çarpışan kara deliklerin, Güneş’in kütlesinin 142 katına eşit tek bir nesne meydana getirdiğini belirtiyor. Pekala bu neden kıymetli?
Bilim dünyası şimdiye kadar ya çok daha küçük kara deliklerin ya da çok daha büyük olanların izine rastlayabilmişti. Bu yeni müşahedeyle, Güneş’in kütlesinin 100 ile 1.000 katı büyüklüğünde, “orta büyüklükte” yeni bir kara delik sınıfı tespit edilmiş oldu.
Söz konusu müşahede, milletlerarası LIGO-VIRGO iştiraki tarafından açıklandı. İştirak, ABD ve Avrupa’da üç harika hassas yerçekimsel dalga tespit sistemine sahip.
Devasa kozmik olayların ortaya çıkardığı titreşimleri “dinleyen” girişimölçer aygıtlar, 21 Mayıs 2019’da, saniyenin onda biri kadar süren ani bir sinyal algıladı.
Bilgisayar algoritmaları, dünyaya ulaşan sinyallerin, iki kara deliğin son anlarına ilişkin olduğunu belirledi. Çarpışan kara deliklerden biri Güneş’in 66 katı, oburu ise 85 katı kütleye sahip.
Fransa’daki Cote d’Azur Gözlemevi’nden Prof. Nelson Christensen, “Bu nitekim sıra dışı” yorumunu yaptı. BBC’ye konuşan Christensen, “Bu sinyal yedi milyar yıl boyunca yayılmış. Yani bu çarpışma, kozmosun yarı yaşında gerçekleşti ve Dünya’daki dedektörlerimize şimdi ulaştı” dedi.
Evrenin gelişmesine dair sonuçlar oluşmuş olabilir.
Bilim insanlarının dikkatini en çok çekenlerden biri de 85 Güneş kütlesine sahip kara deliğin çarpışmada yer almasıydı. Bunun nedeni, şimdiye kadar kara deliklerin oluşmasına ait açıklamanın bu ölçekteki bir nesneye uygulanamaması.
Nükleer yakıtlarını tüketen yıldızların çekirdeklerinin çökmesi sonucu kara delikler oluşur. Lakin fizik, özel olarak 65 ve 120 Güneş kütlesi aralığındaki kara deliklerin oluşmasının imkansız olduğu kanaatindeydi. Bu kütle aralığındaki kara delikleri oluşturabilecek yıldızların parçalanarak geride hiçbir şey bırakmadığı tespit edilmişti.
Eğer bilim daha evvelki bu varsayımında haklı ise geriye tek bir açıklama kalıyor: 85 Güneş kütlesine sahip kara delik de öbür kara deliklerin çarpışmasıyla oluşmuş olabilir.
Glasgow Üniversitesi’nden Prof. Martin Hendry, bunun da kozmosun gelişmesine ait birtakım sonuçları olacağı görüşünde:
“Daha büyük kara deliklerin oluşmasının bir yolu olarak, birleşmeler ortasında bir sıralama olabileceğinden bahsediyoruz. Pekala bu 142 Güneş kütlesindeki kara delik de öbür dev kara deliklerle birleşemez mi? Galaksilerin merkezindeki harika büyük kara delikler bu biçimde oluşmuş olamaz mı?”
LIGO-VIRGO işbirliğinin 21 Mayıs 2019’da gözlemlediği ve GW190521 olarak isimlendirdiği bu olay iki akademik makale olarak yayımlanıyor.
Araştırmacılar, dedektörlerin hassaslığının geliştirilmesi ile bir arada daha çok ve daha sık kara delik olayı tespit edebileceklerini aktarıyor.
