İtalyan araştırmacılar tarihte yaşanan 57 salgın devrini inceleyerek çarpıcı sonuçlara ulaştı. Araştırmacılar salgın sonrasında isyan, komplo teorileri ve ırkçılığın yükselişe geçtiğini tespit etti.
Independent Türkçe’de yer alan habere nazaran, araştırma “Peace Economics, Peace Science and Public Policy” isimli hakemli bilimsel mecmuada yayımlandı.
Araştırmacılar salgınların daha sonra yaşanan uyuşmazlıkların tohumunu ektiğini ortaya koydu.
Bu uyuşmazlıklar örneğin salgının hatasını göçe, komplo teorilerine ya da fakirlere yükleme teşebbüsleri sonucu ortaya çıkabileceği üzere toplumsal eşitsizlikleri artırarak önceki toplumsal gerginlikleri alevlendirebilir.
‘Salgın sonrası global aksiyonlar sert halde dönebilir…’
Araştırmanın muharrirlerinden, İtalya’nın Milano kentindeki Bocconi Üniversitesi’nden siyaset bilimci Massimo Morelli “Salgınlardan doğan toplumsal ve ruhsal huzursuzluk, salgın öncesi periyodun meselelerini sıkıştırıp ortaya çıkarma eğilimindedir. Lakin birebir vakitte salgın sonlandığında global hareketlerin daha sert biçimde dönüşü için verimli bir ortam oluşturur” dedi.
Morelli ve Ferrara Üniversitesi’nden ekonomist Roberto Censolo, 1346-1353 yıllarında yaşanan ve “Kara Ölüm” olarak anılan veba pandemisiyle ve 1919-1920 yılları ortasında yaşanan İspanyol Gribi pandemisinin de yer aldığı 57 bulaşıcı hastalık salgınını inceledi.
Araştırmada bir salgın sırasında iktidarın genelde güçlerini konsolide ettiği ve statükoyu güçlendirdiği lakin tehdit geçtikten sonra bunu toplumsal istikrarsızlıkta hızlı bir yükselişin takip ettiği belirtildi.
Araştımacılar salgınlar sırasında yalnızca 4 ayaklanmanın direkt salgınla ilgili olmadığını vurguladı.
Özellikle 5 kolera salgınını derinlemesine inceleyen grup bu salgınlar öncesi 39 ayaklanma tespit ederken salgınları takip eden 10 yıl içinde toplam 71 ayaklanma yaşandığını açıkladı.
Araştırmacılar çalışmada “Sonuç olarak tarihî deliller salgınların toplum üzerinde üç boyutta bozucu tesirde bulunduğunu gösteriyor. Birincisi politik tedbirlerin şahısların çıkarlarıyla çelişerek toplum ve kurumlar ortasında tehlikeli bir sürtüşme yaratması. Akabinde salgının, vefat ve ekonomik refah açısından toplumdaki kesimleri farklı etkilemesi eşitsizliği şiddetlendirebiliyor. Üçüncü olarak ruhsal şok, salgının yayılımı ve sebepleri hakkında mantık dışı kıssalara sebep olarak toplumsal ya da ırksal ayrımcılığa hatta zenofobiyle (yabancı korkusu-nefreti) sonuçlanabiliyor” dedi.
