Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Bölgesel Sarsıntı ve Tsunami İzleme-Değerlendirme Merkezi (BDTİM) Müdür Yardımcısı Dr. Öcal Necmioğlu, zelzele müşahedelerinin nasıl yapıldığını anlattı, tsunami konusunda ikazlarda bulundu.
“Tsunami yalnızca açık denizde olur, denmez. 50 santimetre dalga yüksekliği bile yetişkin bir insanın ayakta duramamasına sebep olacaktır. 50 santimetrede bile can kaybı olabilir” diyen Dr. Öcal Necmioğlu, “Temel kurallardan birisi şayet bir zelzele sonucunda oluşan kuvvetli yer hareketini deneyim ediyorsa bir vatandaşımız kıyıya gidip bakmayacak. Dalga gelmeyecek mi, diye merak içerisinde kıyıda vakit geçirmeyecek. En kısa vakitte kıyı şeridinden uzaklaşmaya çalışacak.” tabirlerini kullandı.
Türkiye’ye yakın coğrafyada bulunan öteki ülkelere de tsunami ikaz bildirisi yollayan Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Bölgesel Zelzele ve Tsunami İzleme-Değerlendirme Merkezi’ndeki çalışmalar, tsunami bilgi iletilerinin gönderilmesi Demirören Haber Ajansı (DHA) tarafından görüntülendi.
Uzmanlar tarafından her fırsatta Türkiye’nin bir zelzele ülkesi olduğunun altı çiziliyor.
Aynı vakitte Türkiye’nin, üç tarafının denizlerle çevrili olması zelzelenin akabinde oluşabilecek tsunami tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu da gündeme getiriyor. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi, kurulduğu günden bugüne kadar ülkemiz içerisinde yer alan zelzeleleri belirleyerek yetkililere ve halka açıklıyor. Kandilli Rasathanesi 2012 yılında Aday Tsunami Hizmet sağlayıcısı olduğu andan bu vakte kadar da zelzele bilgilendirmelerinin yanı sıra zelzelenin akabinde oluşabilecek tsunamiler hakkında da ihtarlarda bulunuyor. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Bölgesel Zelzele ve Tsunami İzleme-Değerlendirme Merkezi (BDTİM) Müdür Yardımcısı Dr. Öcal Necmioğlu merkezin işleyişi hakkında, Demirören Haber Ajansı (DHA)’na bilgiler verdi. BDTİM’de vazife yapan Jeofizik Mühendisi Yavuz Güneş de, tsunami bilgi bildirisi, tatbikatın nasıl yapıldığını uygulamalı olarak gösterdi.
Merkezin müşahede alanı hakkında bilgi veren BDTİM Müdür Yardımcısı Dr. Öcal Necmioğlu, şunları söyledi
“Merkezimizin müşahede alanı batıda Yunanistan’ı kapsayacak halde bütün Doğu Akdeniz’i, Ege’yi ve Karadeniz’i içerir. Tsunami müşahede alanı ise bu zelzele müşahede alanı içerisinde meydana gelen tsunamiler daha uzak noktalara yayılım gösterebileceği için Adriyatik’i ve Orta Akdeniz bölgesini yani Malta, Sicilya Tunus, İtalya ortasındaki bölgeyi de kapsar. Epeyce geniş müşahede bölgemiz var. Toplam 28 sarsıntıda farklı düzeylerde tsunami bilgi bildirileri gönderdik. 5 Adet ihtar iletisi gönderdik, 4 adet tavsiye bildirisi gönderdik yani sarsıntının tsunami oluşturabileceğine bu manada dikkat edilebilmesi gerektiğine dair ileti gönderdik. Geri kalan bildiriler bilgi bildirisiydi ancak biz bilgi bildirilerinde da ‘kesinlikle tsunami olmaz’ demiyoruz. Zira sarsıntının büyüklüğü düşük de olsa deniz altı heyelanlarını tetikleyebilir ve bu heyelanlar da tsunamilere yol açabilir. Bu bildirilerimizde da müşahedelerimize devam ediyoruz. Rastgele bir tsunami müşahedemiz olması halinde ek şimdiki bildirilerle sizleri bilgilendireceğiz, diyoruz.”
’50 santimetre yükseklikteki dalga bile can kaybına neden olabilir.’
Tsunamilerin oluşum yerlerinden bahseden Dr. Öcal Necmioğlu, şöyle konuştu:
“Tsunami yalnızca açık denizlerde olmaz. Deniz tabanının statik yer değiştirmesinin olduğu her yerde tsunami olabilir. Bu bir göl olabilir. Bu bir Marmara Denizi üzere nispeten kapalı bir deniz de olabilir. Bu Doğu Akdeniz üzere epeyce açık bir deniz de olabilir. Deniz tabanında sarsıntı ya da öbür bir olay sonucunda deniz tabanında bir yer değiştirmenin olmasıyla su kütlesinin harekete geçmesi ve harekete geçtiği doğrultuya dik bir formda hareket etmesidir. Münasebetiyle tsunami yalnızca açık denizde olur, denmez. 50 santimetre dalga yüksekliği bile yetişkin bir insanın ayakta duramamasına sebep olacaktır. 50 santimetrede bile can kaybı olabilir. Hasebiyle bizim ‘3 metrede, 4 metrede, 5 metrede illa can kaybı olur daha düşük düzeylerde can kaybı olmaz, maddi ziyan olmaz’ diye düşünmemiz çok yanlış olur. 30 Ekim tsunamisinde şahsen gördük. Teknelerin nasıl kıyıdan sürüklendiğini gördük. Sığacık’ta suyun nasıl büyük bir kuvvetle girdiğini gördük. Tsunaminin yıkıcı olması için çok kuvvetli dalga yüksekliklerine gereksiniminiz yok.” .
