Son günlerde hem bizde hem de dünyada ağır bir formda öğretmen krizlerini tartışıyoruz. Kriz aslında global bir kriz ve çarçabuk da çözülmeyecek. Bu krize, tekil bir bakış açısıyla değil bütüncül bakmakta yarar var. Hakikaten aksi, gündelik yamalarla günü geçiştirmek olur.
Bu krize bütüncül baktığımızda karşımıza çıkan temel sorun aslında eğitim sistemlerinin sürdürülebilirlik problemidir.
Günümüz dünyasında en değerli başlıklardan birisi olan sürdürülebilirlik, artık eğitim sistemlerinin de temel sorunu haline geldi.
Bu bağlamda birkaç temel gerçeğe göz atalım.
• Y ve Z Nesilleri iş dünyasını domine ediyor.
PwC’nin yaptığı araştırmaya nazaran, hâlihazırda, tüm dünyadaki iş gücünün yaklaşık %50’si Y Jenerasyonu üyesi. Lisana kolay, her 2 çalışandan 1’i!
• İş dünyasının yeni sahipleri
Araştırmaya nazaran, 2025 yılında toplam çalışan iş gücünün %70’ini Y Jenerasyonu, %25’ini de Z Nesli üyeleri oluşturacak. Yani dünyadaki tüm istihdam alanları Y ve Z Jenerasyonu üyeleri tarafından doldurulacak.
• Ülkemiz için acı tablo: Üniversite mezunu işsizlik oranı
TÜİK’in bilgilerine nazaran, lisans mezunlarının %71’i, ön lisans mezunlarınınsa sadece %63’ü istihdam ediliyor. Lisans mezunlarının, mezun olduktan sonra iş bulma mühletleri ortalama 13,6 ay sürerken, ön lisans mezunlarında bu mühlet 14,8 aya uzuyor.
• Tek istisna Türkiye
Eurostat bilgilerine nazaran, üniversite mezunu işsizlik oranının, ilkokul mezunu işsizlik oranından yüksek olduğu tek Avrupa ülkesi Türkiye! AB ülkelerinin ortalamalarına bakıldığında, üniversite mezunu işsizlik oranı %4 düzeylerinde. İlkokul mezunlarının işsizlik oranıysa %12.
• Dünyadaki durum
Uluslararası Çalışma Örgütü ILO’nun “Küresel Genç İstihdam Eğilimi” Raporu’na nazaran, global ölçekte genç işsizlik oranı %15,6 oldu. Genç nüfustaki işsizlik oranının azaltılması için ülkelerin çevrecilik, dijital, sıhhat ve eğitim alanlarındaki yatırımlarını artırması gerekiyor.
• Meslekler ortadan kalkıyor
2030’lu yıllarda şu anki işlerin üçte ikisinin yapay zekâ takviyeli araçlar tarafından yapılabileceği öngörülüyor. Bu durum, farklı disiplinlerde farklı yetkinlikler kazanmamız gerektiğini, yeni dünya marifetlerinin gittikçe kıymet kazanacağını gözler önüne seriyor. Örneğin oyun geliştiriciliği, robotik mühendisliği, dijital pazarlama, siber güvenlik mühendisliği…
Geleceği şekillendirecek eğilimlere dair, bugünden harekete geçmeliyiz!
✓ Dijital dünya / dijital vatandaşlık
✓ Otomasyon / yapay zekâ
✓ Ömür uzunluğu öğrenme / hibrit ve uzaktan öğrenme
✓ Sürdürülebilirlik
2030’da bizi bekleyen sorunlar
Birleşmiş Milletler’in raporuna nazaran, geçmişten bugüne tüm dünyayı etkileyen problemler 2030’da da peşimizi bırakmayacak üzere duruyor:
✓ İklim değişikliği ve biyolojik çeşitlilik kaybı
✓ Ayrımcılık ve eşitsizlik
✓ Besin ve barınma
✓ Şiddet ve çatışmalar
✓ Söz özgürlüğü
Bu temel gerçekleri dikkate almayan ve sürdürülebilirlik adımlarını ivedilikle planlamayan eğitim sistemlerinin yıkıntı altında kalacağı açıkça görülüyor.
