ABD’de yayın yapan New York Times gazetesi, koronavirüsün (Covid-19) nasıl yayıldığını ve yapılan yanlışları tahlil eden ‘Virüs nasıl yayıldı?’ başlıklı makale yayımlandı. İnteraktif haritayla birlikte yayımlanan makalede insanlık tarihindeki en kapsamlı seyahat yasaklarının, virüsün yayılmasını neden durduramadığı tahlil edildi.
New York Times, koronavirüsün insanlık tarihindeki en kapsamlı seyahat yasağına karşın nasıl yayıldığını tahlil eden bir makale yayımladı. Milyonlarca kişinin seyahatlerinin resmi datalara nazaran tahlil edildiği makalede, koronavirüsün birinci olarak 11 milyon kişinin yaşadığı Çin’in Vuhan kentindeki deniz eserleri satan yiyecek pazarında ortaya çıktığı ve virüsün 4 bireyde tespit edildiği vurgulandı.
“Çin hastalık önlenebilir ve denetim altında tutulabilir”
Makaleye nazaran, Aralık 2019’un son günlerinde hekimler, hasta insanların olağan tedavilere karşılık vermeyen viral pnömoniden rahatsız olduğu bilgisine sahipti. Washington ve John Hopkins Üniversitesi bilim insanları tarafından gerçek hadise sayısının, aralık ayının sonunda açıklanan sayılardan yaklaşık bin kişi yahut birkaç bin kişi daha fazla olduğu söz edildi. Her koronavirüs hastasının, virüsü ortalama 2 yahut 3 şahsa bulaştırdığı açıklanan makalede, Çinli yetkililerin aralık ayının sonunda halkı uyardığı ve fakat 31 Aralık’ta Dünya Sıhhat Örgütü’ne (WHO) salgın hakkında bilgi verdiği belirtildi. Çin hükümeti WHO’ya, ‘hastalığın önlenebilir ve denetim altında tutulabilir’ olduğu bilgisini verdi.
Seyahat kısıtlamasından evvel 7 milyon kişi Vuhan'dan ayrıldı
Ocak ayının başına gelindiğinde en azından 175 bin kişinin Vuhan’ı terk ettiği tabir edilerek, seyahat kısıtlaması uygulanmadan evvel toplamda yaklaşık 7 milyon insanın Vuhan’dan ayrıldığı belirtildi. Bu süreçte koronavirüs olduğunu bilmeyen binlerce kişi Vuhan’dan ayrılarak dünyanın çeşitli yerlerine gittiler. 21 Ocak’a gelindiğinde Çinli yetkililer, koronavirüsün beşerden beşere geçtiği bilgisini teyit etti ve bu sırada Şangay ve öteki büyük kentlerde, koronavirüs olaylarına rastlanmaya başlanmıştı.
Seyahat edenlerin yüzde 85'inde koronavirüsü vardı
Çin, Vuhan kenti dahil olmak üzere ülke çapında seyahat yasağı ilan etti fakat başka kentlerde de olay sayısı süratle artıyordu. O günlerde seyahat bilgilerine bakıldığında Vuhan’dan aylık olarak yaklaşık 900 kişinin New York’a, 2 bin 200 kişinin Sydney’e, 15 binin üstünde kişinin Bangkok’a seyahat ettiği tespit edildi. Araştırmacılar bu süreçte seyahat edenlerin yüzde 85’lik kısmının, koronavirüs olduğunu lakin tespit edilmeden seyahat ettiklerini bugünkü hadise sayılarından yola çıkarak ortaya çıkardılar.
30 Ocak itibariyle ABD ve öteki kimi ülkeler Çin uçuşlarını durdurdu ancak elde edilen salgının yayılma bilgilerine nazaran çok geç kalınmıştı. Ülkelerde lokal olarak koronavirüs yayılmaya devam etti ve virüs dünya çapında salgına dönüştü.
