“Dünyadaki resesyon, enflasyon ve maliyet artışı tüm kaynak pazarlarımızı etkiledi. Alım gücü düştü. Harcama niteliği ve tercihi değişti. Tatil müddetleri kısaldı. Yani herkes kendince önlem aldı. Türkiye’deki enflasyon ve maliyet artışı da oda fiyatlarını yükseltti. Biz bu etkiyi 2022’de görmemiştik. Bilakis o yıl çok rahat bir dönem yaşadık. Zira karşımıza ‘intikam tatili’ anlayışı çıktı. Turist pandemi tesiri ile 2020 yılında tatil yapamadı. 2021 yılında kısmen tatil vardı. 2022’ye gelindiğinde ise hınçla herkes tatile çıktı ve tesisler doldu. 2023 yılında bu etkiyi kaybettik. Üstüne rakip destinasyonlar yine güçlenmeye başladı. İspanya, Yunanistan, İtalya, Portekiz oyuna geri döndü. Elbette Rusya-Ukrayna savaşının tesirini de unutmamak lazım. Tüm bunlara karşın haziran ayı sayılarına nazaran; Türkiye yüzde 18, en kıymetli destinasyonlarımızdan biri olan Antalya yüzde 20 büyüdü.
KAPASİTE ÇOK YÜKSEK
Turist sayıları evvelki periyotlara nazaran artış gösteriyor fakat sahip olduğumuz yatak kapasitesi yüksek olduğu için büyüme oranları aylık bazda kâfi olmuyor bazen. Türkiye’ye baktığımızda 1.5 milyon yatak kapasitesi var. Tahminen bunun yarısı olsa bugünkü şeyleri konuşmazdık. Son 5 yıla baktığımızda yatak kapasite artışı olmuyor. Turizmi geliştirmek istediğiniz bölgelerde bu sayı elbette artabilir lakin Antalya, Muğla üzere turist sayısının aşikâr bir dolgunluğa geldiği bölgelerde yatak artışından çok turistin düşük dönemlere nasıl yayılacağı konuşulmalı. Çin’de seyahat yasakları kalktı. Lakin bir ülkenin nüfusunun çok olması oranın turist gönderen bir ülke olduğu manasına gelmiyor. Çin-Hindistan daima konuşulur. Lakin bu iki ülke turist gönderen ülke sıralamasında bile yok.
YAPAY ZEKÂ GÜNDEMDE OLMALI
Yapay zeka uygulamaları ve bunun dala tesiri her geçen gün artıyor. Dünya turizmi yeni bir periyoda girdi. Bu süreçte beş yılı çok uygun planlamalıyız. Artık tatil tercihlerini yapay zekâ etkileyecek. Birtakım tıp operatörleri buna başladı. Yapay zekâya ‘Tatile nereye gitmeliyim’ denildiğinde yanıt Yunanistan, İspanya yerine Türkiye olmalı. ChatGPT’ye bunu söyletmeliyiz. Turizm gitgide zorlaşıyor zira rekabet her geçen gün artıyor. Türkiye iki-üç yıl boyunca dünya turizm piyasasına hak ettiği fiyatı kabul ettirme gayretini verecek.
YASAKLA ÇÖZEMEYİZ
Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Lideri Dr. Erkan Yağcı, “Bu periyotta karşımıza kiralık konutlar konusu çıktı. Açıkçası otel dışı yapılan konaklamalar her yıl yapılıyor. Tahminen bu yıl Antalya’da biraz daha arttı lakin bu sistem dünyada uygulanıyor. Yapay zekayı konuştuğumuz bir periyotta yasaklayıcı bir zihniyet bu işin tahlili olamaz. Tüketici tercihleri elbette değişiyor. Bu mevzuda yapılacak tek şey uygulamaları kayıt altına almak olabilir. Haklı rekabet ortamını yaratmak bizim için kâfi olacaktır. Zati yasal düzenleme de yapılıyor. İşte bu süreçte ‘Oteller neden dolmadı’ sorusunun yanıtı anlattığım bu tesirlerin tamamı ile açıklanabilir” dedi.
