İzmir’de yaşanan sarsıntı sonrasında hepimiz zelzelenin ne kadar yıkıcı sonuçlar doğurduğunu fark ettik. Sarsıntı anında ve sonrasında yapacağımız minik bir yanılgı ve bilgisizlik de canımıza ya da oburlarının canına mal olabilir. Bu yüzden halk ortasında çok bilinen, hakikat sandığımız lakin katiyetle yanlış olan şeylere bir bakalım!
1. Deprem anında dışarı çıkın, koşarak uzaklaşın.
Kesinlikle hayır, sarsıntı anında bir yere sığınmak ve kendinizi garanti altına almak için 20 saniyeniz bulunuyor. Elbette giriş katında oturuyorsanız çabucak çıkabilirsiniz fakat sarsıntı sırasında merdivenlerde olmak çok tehlikelidir. Bu yüzden şayet üst katlarda oturuyorsanız ömür üçgeni oluşturabileceğiniz bir objenin yanına sığınmanız gerekmektedir.
2. Merdiven altında durmak hayatınızı kurtarır.
Merdiven altında durduğunuzda bir hayat üçgeni oluşturabileceğiniz fikri tamamen yanlıştır. Hatta merdiven altında durmak çok tehlikelidir. Binada en kolay yıkılabilen şeylerden biri de merdivenlerdir. Bu yüzden zelzele sırasında merdivenlerden muhakkak uzak durulmalıdır.
3. Deprem sırasında ve sonrasında merdivenler, asansörler inançlıdır.
Bu mutlaka büyük bir yanlış. Sarsıntı sırasında başta asansör olmak üzere merdivenleri de kullanmamak gerekir. Binanın temelinden farklı olarak yapılan asansör ve merdivenler en çok sallanan ve en inançsız yerlerdir. Bu yerlerin çökme ihtimali daha yüksektir.
Deprem sırasında merdivenlerden uzak durmalı ve asansörü hiçbir biçimde kullanmamalısınız.
4. Depremde kapı yanında yahut kapı kirişi altında durulmalıdır, enkaz altında kalınması durumunda kapı sizi korur.
Kesinlikle hayır! Kapı ve kapı yanları sağlam değildir, muhtemel bir yıkılmada kapının sizi müdafaası ve size hayat alanı oluşturması çok düşük bir ihtimaldir. Baskıya dayanıksız olan kapı ve kapı bölgelerinden uzak durmanız ve daha sağlam yapıların yanında ömür üçgeninizi oluşturabilirsiniz.
5. Depreme yatarken yakalanırsanız hiçbir biçimde kımıldamayın.
Kesinlikle hayır, yatağın üzerinde kımıldamadan durursanız binanın çökmesi durumunda ezilirsiniz. Bu yüzden sarsıntı olmaya başladığında yatağın yanına inançlı bir yere gidip cenin konumuna girin. Mümkün bir çökme ya da bir şeyin devrilmesi durumunda gereksiniminiz olan ömür boşluğuna yatağınız yardım edebilir.
6. Deprem anında masa, yatak üzere eşyaların altına girilmeli.
Hayır, hayat üçgeni oluşturmak için bir objenin altına girmeniz daha tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Sandalye, masa, yatak üzere objeler üzerine ağır bir şeyin düşmesi ile kırılabilir, güçlü değillerdir.
O yüzden sağlamlığına güvendiğiniz masa, dolap, kanepe üzere düşmeyecek objelerin yanına inançlı bir formda çökmeniz gerekmektedir.
7. Yıldızların kolaylıkla göründüğü açık havalar ya da kuru sıcaklar sarsıntının habercisidir.
Hayır, rastgele bir hava durumu sarsıntısı haber vermez. Zelzele çok sıcak ya da kuru havalarda olmaz, açık bir havada meydana gelmez. Zelzele büsbütün yer kabuğu ile alakalıdır.
8. Depreme otomobilde yakalanırsanız otomobilin içinde kalın.
Şu ana kadar yaşanan sarsıntılar bunun tamamen yanlış olduğunu gösterdi. Zelzele anında otomobillerin üzerine binalardan ya da köprülerden, yollardan kesimler düşerse otomobil direkt olarak ezilir ve otomobilin içindeki kişi için rastgele bir ömür alanı kalmaz. Bu yüzden sarsıntı olduğunu hissettiğiniz an şayet durabiliyorsanız, bir yerde durup çabucak otomobilden çıkıp otomobilin yan tarafından cenin durumu alın. Üzerine bir şey düşmesi durumunda kendi hayat alanınızı oluşturabilirsiniz.
9. Deprem sırasında balkona çıkın.
Kesinlikle hayır, zelzelede en riskli yerlerden birisi de balkondur. Direkt olarak çökebilecek ya da enkaz altında kalabilecek yerlerden biri olan balkonlardan mutlaka uzak durmalısınız. Yıkılmayacak sağlam bir objenin yanında durun.
10. Binanın dış etrafından uzak durun.
Hayır, hatta binanın dış cephesi içine nazaran çok daha inançlıdır. Binaların dış duvarlarına yakın yerlerde durursanız kurtulma ihtimaliniz ve binadan çıkış ihtimaliniz artar. İç kısımlar binanın dışına nazaran daha dayanıksızdır, yolunuz kapanabilir ya da üzerinize bir şey çökebilir. Binanın dış kısmına yakın durmak daha güzel ve sağlamdır.
11. Küçük ve çok sayıdaki sarsıntılar enerjiyi azaltır.
Hayır, zelzele yer kabuğundaki gücün bir anda açığa çıkması ile oluşur. Bu güç diğer sarsıntılar ile boşalmaz. Bu yüzden artçı sarsıntılardan sonra tekrar büyük bir zelzele olabilir, kapalı alanlara girilmemelidir.
12. Tuğla ve beton bloklar daha inançlıdır.
Hayır hatta beton ve taş bloklar ahşap üzere öteki yapılardan doğal olarak daha ağırdır ve ezme kuvveti daha fazladır. Burada kıymetli olan kullanılan gerecin cinsi değil, yerin yapısı ve kullanılan materyalin kalitesi ile esnekliği kıymetlidir.
Hatta ahşap meskenler daha esnek olduğu için daha inançlıdır, muhtemel bir çökme anında daha geniş hayat boşlukları oluşturur.
Bu içerikler de ilginizi çekebilir;
