Sıralama IMDb puanına nazaran yapıldı. Açıklamalar turkcealtyazi.org'dan alınmıştır.
35. Kapitalizm: Bir Aşk Öyküsü (2009) | IMDb: 7.4
http://www.imdb.com/title/tt1232207/
Şirket egemenliğinin Amerikalıların (ve doğal olarak dünyanın geri kalan ülkelerindeki insanların) üzerindeki mahvedici tesiri. Lakin bu sefer, sanık General Motors'tan çok daha büyük ve cürüm mahalli de Michigan'daki Flint kasabasından çok daha geniş bir alanı kapsıyor. Orta Amerika'dan tutun da Washington'daki iktidar salonlarına ve Manhattan'daki global finans merkezine varana kadar, Michael Moore sinema seyircilerini bir sefer daha keşfedilmemiş topraklara götürüyor.
34. Fahrenheit 9/11 (2004) | IMDb 7.5
http://www.imdb.com/title/tt0361596/
“Fahrenheit 9/11” Akademi ödüllü sinema imalcisi Michael Moore, kendine mahsus mizah üslubu ve ısrarcı tavrı ile Bush hükûmetinin dış siyaseti hakkında korkusuz bir araştırmaya girişiyor.
33. Uygunsuz Gerçek (2006) | IMDb 7.6
image.tmdb.org
http://www.imdb.com/title/tt0497116/
İnsanoğlu adeta bir vakit bombasının üzerinde oturuyor. Şayet bilim adamlarının büyük çoğunluğu haklıysa, dünyamızın iklim sistemini zincirleme halde yol olmaya götürecek çok büyük felaket için önümüzde yalnızca 10 yılımız var. Üstelik, ekstrem hava şartları, seller, kuraklıklar, salgın hastalıklar ve öldürücü hava dalgalarıyla birlikte gelecek olan bu felaketi kendi ellerimizle yarattık.
32. Ayı Adam (2005) | IMDb: 7.8
http://www.imdb.com/title/tt0427312/
Amatör boz ayı uzmanı ve tabiat eylemcisi Timothy Treadwell, kız arkadaşı ile birlikte Alaska'daki bir ulusal parkta ayıların ortasında ve rastgele bir korunmadan mahrum olarak 13 yaz boyunca yaşadı. Ancak bir gün, her ikisinin de cesedi ayılar tarafından parçalanmış olarak bulundu.
Yönetmen Werner Herzog, belgesel formatındaki Ayı Adam'da bu mevtin gerisindeki gerçekler ile tabiat ile insan ortasındaki bağın seviyesini sorguluyor.
31. İmparatorun Seyahati (2005) | IMDb: 7.8
http://www.imdb.com/title/tt0428803/
Vahşi ömür belgeselleri ile ün yapan ödüllü belgeselci, fotoğrafçı ve kameraman Luc Jacquet, Antarktika'nın buz çöllerinde, dünyanın barınılması en güç bölgesinde İmparator Penguenler'in peşine düşüyor.
30. Teldeki Adam (2008) | IMDb 7.9
http://www.imdb.com/title/tt1155592/
James Marsh'ın çok konuşulan ve nefes kesici belgeseli, Petit ve ona yardım eden arkadaşlarının anlatımları ile “yüzyılın sanatsal suçu”nu bize tüm heyecanıyla aktarıyor. Asla asla demeyenlere adanır.
“Her günü gerçek bir çaba olarak görürsen, hayatını telin üstünde yaşarsın.”
29. Gıda, Ltd. (2008) | IMDb 7.9
http://www.imdb.com/title/tt1286537/
Gıda Ltd. Amerikalıların marketlerden aldıkları yiyeceklerin aslında nereden geldiğini ve bunun gelecek jenerasyonların sıhhati için ne manaya geleceğini anlatıyor. Birebir vakitte, bir grup şirketlerle devlet kurumları ortasındaki dostça alakayı anlatıyor; tüketici sıhhatine, tarıma, çiftçilere, hayvan haklarına ve etrafa düşman bir dostluğu.
28. Burma VJ – Kapalı Bir Ülkeden Haberler (2008) | IMDb: 8.0
http://www.imdb.com/title/tt1333634/
Bastırılmışlık, susturulmuşluk ve yoksullukla geçen 45 yıl. Konuşamayan, itiraz edemeyen, askeri rejime boyun eğmek zorunda kalan 45 milyon insan. Ve tüm yaşananları dünyanın bilmesini isteyen, bilindiğinde şartların değişeceğini ümit eden bir avuç haberci. Burma VJ, kapalı bir ülkeden haberler. 2007'de tüm dünyanın kısa bir mühlet de olsa tanıklık edebildiği isyanı, amatör el kameralarıyla canları kıymetine kaydeden Burmalı gazetecilerin gözlerinden seyirciye ulaştırıyor.
27. Kuşlar Kanatlı Uygarlık (2001) | IMDb: 8.0
http://www.imdb.com/title/tt0301727/
Kuşlar “Kanatlı Uygarlık”, Jacques Perrin'in gerçekleştirdiği üçlemenin son sineması. Üçlemenin birinci sineması Le Peuple Singe ülkemizde pek bilinmese de, ikinci sinema Microscosmos (Çayırın Sakinleri) vizyona girmiş ve belli bir hayran kitlesi edinmişti.
Perrin, bu sefer kamerasını tabiatın bize ikram ettiği öbür bir hoşluğa, yabanıl kuşlara doğrultuyor.
26. Benim Cici Silahım (2002) | IMDb 8.0
http://www.imdb.com/title/tt0310793/
Amerika'da son yıllarda küçük çocukların saçtığı dehşetle birlikte boyutlarını görmeye başladığımız silah kültürünü inceleyen sıra dışı bir belgesel. Moore sinema için, silahların Amerikan kültürünün bir kesimi olduğunu savunan ve silah fetişisti bir kuruluşun başkanlığını yürüten, eski oyuncu Charlton Heston ve dehşet saçan çocuklara ilham verdiği sav edilen Marilyn Manson üzere isimlerle hassas mevzuyu masaya yatırıyor.
25. Çıkışlar İkramlık Eşya Dükkanından (2010) | IMDb: 8.1
http://www.imdb.com/title/tt1587707/
“Dünyanın birinci sokak sanatı felaket filmi”, “dünyanın en kıymetli sokak sanatı sinemasının nasıl hiç yapılamadığının inanılmaz ve gerçek hikâyesi”ni anlatıyor. Bu eğlenceli ve tuhaf sinema, çağdaş sanat dünyasının, sokak sanatının ve belgesel üretiminin iç yüzünü açığa çıkarıyor.
24. Hasta (2007) | IMDb: 8.1
http://www.imdb.com/title/tt0386032/
Sicko çılgın, birden fazla vakit acımasız ve her vakit kâr gayeli Amerikan sıhhat sistemini gözler önüne seren bir portredir. Günlük hayatta insanların tıbbi bakımla ilgili karşılaştıkları sıra dışı ve üzücü olayları anlatmaktadır.
23. 100 Yılın İtirafları (2003) | IMDb 8.2
http://www.imdb.com/title/tt0317910/
En Yeterli Belgesel Sinema Oscar'ını kazanan imal, Kennedy ve Johnson'ın başkanlık devrinde Amerika Savunma Bakanı olarak vazife yapan Robert McNamara'nın gözünden, son 60 yıldaki Amerikan siyasetini ele alıyor.
22. Bir Müziğin Peşinde (2012) | IMDb 8.2
http://www.imdb.com/title/tt2125608/
1970’li yılların başında geçen sinemada, Sixto Rodriguez takdir edilmiş lakin âlâ satmamış iki albümü olan Detroit’li bir folk müzikçisidir. Lakin Rodriguez’in bilmediği bir şey vardır: müzik mesleği Güney Afrika’da etkin olarak devam etmektedir. Orada bir pop müzik ikonu ve genç kuşakların ilham kaynağı olmuştur.
21. İç İşler (2010) | IMDb: 8.2
http://www.imdb.com/title/tt1645089/
Charles Ferguson, 2008 ekonomik krizinin perde gerisindeki akıl almaz gerçekleri birinci sefer gözler önüne seren bir sinemaya imza atıyor. Faturası 20 trilyon doları aşan kriz, milyonlarca insanı evsiz ve işsiz bırakarak mağdur etti. Sinema, derinlemesine araştırmaların yanı sıra finans dünyasının değerli isimleriyle, siyasetçilerle ve gazetecilerle yapılan dudak uçuklatıcı röportajlar üzerinden arsız bir sanayinin gelişimini takip ediyor.
20. Zamanın Ruhu (2007) | IMDb: 8.3
http://www.imdb.com/title/tt1166827/
Bildiğiniz birçok dünya gerçeğinin aslında içinizi bir yandan kemiren kuşkularınızdan daha az gerçek olabileceğini hiç düşündünüz mü? Amerikalı Peter Joseph ve Tony Shore içlerinde ki kuşkuları bu belgeselde dışa vuruyor. Amerikan ve Dünya tarihinin en kıymetli olaylarının sebep ve bağlarını yazılı tarihten bağımsız kendi usulleriyle yalanlıyorlar.
19. Samsara (2011) | IMDb: 8.4
http://www.imdb.com/title/tt0770802/
Kelime olarak ‘samsara’ Sanskritçeden teğe bir çevrildiğinde tabiatın sonsuz döngüsü manasına geliyor. Sinema de doğum, mevt, hayat ve reenkarnasyonu husus edinmiş. Beş yılı aşkın bir müddette, yirmi beş ülkede çekilen Samsara, insanlığın kutsal saydığı topraklardan, sanayileşmenin en ağır yaşandığı alanlara kadar geniş bir coğrafyayı kapsıyor.
18. Koy (2009) | IMDb: 8.5
http://www.imdb.com/title/tt1313104/
Dünyanın konuştuğu büyük olay yaratan 'The Cove' yunus trajedisi yaratan Japonların suçluluk duygusu duymadan olayları nasıl örtbas ettiklerini ve dünyanın bu hususa nasıl sessiz kaldığını anlatan on ödüllü bir belgeseldir.
17. Baraka (1992) | IMDb: 8.5
http://www.imdb.com/title/tt0103767/
Baraka”'da konuşma yok, “Baraka”da standart bir olay örgüsü yok. Yalnızca büyük metropollerin ve mistik doğu'nun gizemli fotoğrafları var.
Binbir türlü sinemasal atraksiyonla kotarılan ve daima çalan müzik eşliğinde seyirciye sunulan “Baraka”, bizleri kimi vakit Japonya'nın kalabalık yerleşim ünitelerindeki düzensizliğe ortak ediyor, kimi vakitse sufi merasimlerine götürüyor
16. Senna (2010) | IMDb: 8.6
http://www.imdb.com/title/tt1424432/
34 yaşında vefatından evvel 3 defa Formula 1 şampiyonluğu elde etmiş Brezilyalı efsanevi yarışçı Ayrton Senna üzerine heyeti bu belgesel, Senna'nın 80'lerin ortasında başladığı Formula 1 mesleğini ve en güçlü düşmanı Fransa Dünya Şampiyonu Alain Prost ile uğraşını anlatırken siyasetin spora getirdiği zorluklara da değinmektedir.
15. Yuva (2009) | IMDb: 8.6
http://www.imdb.com/title/tt1014762/
Gezegenimizin geleceğini kurtarmak için hala geç değil. Fakat YUVA' nın (Home) alanında birbirinden tecrübeli isimlerden oluşan grubunun de söylediği üzere, karamsar olmak için artık çok geç!
14. Gece ve Sis (1955) | IMDb 8.6
http://www.imdb.com/title/tt0048434/
İnsanın beşere yaptığı zalimliğin belgelenmesi, tarihin kendisi kadar eskiye dayanır. Tekrar de tüm bu evraklar dünyayı, Holocaust'un (Yahudi soykırımı) zalimliklerine, beşere hâlâ ürküntü veren o fecî olaylar dizisine hazırlayamamıştır. Vaktin, anıları ne kadar güçlü olurlarsa olsunlar bir biçimde sildiğinin şuurunda olan sinemacı Alain Resnais (daha sonra Hiroshima, mon amour-Hiroşima Sevgilim ve L'Année dernière Marienbad-Geçen yıl Marienbad'da üzere sinemalarla direktör olarak daha da büyük bir ün kazanır), Nazi zulmünü sinemaya almaya karar verdi; hem bu zulüm gelecek jenerasyonlara aktarılabilsin hem de birbirimize neler yapabildiğimizi hatırlatan kalıcı bir yapıt olsun diye.
13. Evrenin Ucuna Seyahat (2008) | IMDb: 8.7
http://www.imdb.com/title/tt1363109/
Dünyamız sıcak, rahat, tanıdık bir yer. Lakin dünyamızdan uzaklaşıp, üst baktığımızda fikirlerimiz, kısa vakitte bizleri terk ediyor. Bizler sadece bedelsiz zerrecikler miyiz? Cihan misafirperver mi yoksa düşman mı? Burada sonsuza kadar durup merak edebiliriz. Ya da sırtımızı bir kıyıya dönüp dünyamızdan ayrılabilir, cihanı en uç noktasına kadar görebiliriz.
12. Evrenin Mükemmelleri (2011) | IMDb: 8.8
http://www.imdb.com/title/tt1854226/
Wonders of the Universe (Evrenin Harikaları) fizikçi Brian Cox'ın sunduğu BBC, Discovery Channel ve Discovery Science tarafından hayata geçirilen bir televizyon üretimidir. Birinci kere 6 Mart 2011 tarihinde BBC Two'da gösterilmiştir. Üretim dört kısımdan oluşmakta ve her bir kısım kainatın kusursuz olarak görülen bir tarafı üzerinde durmaktadır.
11. Solucan Deliğinden (2010) | IMDb: 8.9
http://www.imdb.com/title/tt1513168/
Sunuculuğunu Morgan Freemanın yaptığı, Discovery Science'ta yayınlanan bir bilim belgeseli “Through the Wormhole”. Her bir kısım Morgan Freemanın bir anısıyla başlayıp daha sonra bilimsel açıklamalara giden bir dizi uzman tarafından farklı formlarda yorumlanıyor. Belgesel yalnızca bilim meraklıları için değil genel bir izleyici kitlesine hitap etmek için hazırlanmış.
8 kısımlık birinci dönemde, İlahın varlığı, vakit seyahati, dünyada varoluşumuz hakkındaki tezler işlenmiş.
10. The Universe (2007) | IMDb: 9.0
http://www.imdb.com/title/tt1051155/
Bilimsel bilgiler ışığında, Büyük Patlama'dan galaksilere, yıldızlardan gezegenlere ve uydulara kadar, her kısımda farklı astronomik mevzuları işleyen son derece eğitici bir belgesel çalışma. Açıklayıcı yalın anlatımı, varlıklı görselliği ve bilgi tekrarına kaçmayan içeriğiyle arşivinize girmeyi hak ediyor.
9. Doğa'nın Mucizeleri (2009) | IMDb: 9.1
http://www.imdb.com/title/tt1380596/
BBC'nin ünlü Doğal Tarih Birimi'nden Yeryüzü'nün destansı öyküsünü harika hayvanların hayatta kalma çabası ile kombine ettiği mükemmel bir seri.
8. Hayat (2009) | IMDb: 9.1
http://www.imdb.com/title/tt1533395/
Planet Earth'ün üretimcileri doğal hayatı sinematik bir lisanla ekrana muvaffakiyetle aktarıyor.
7. Orman Altında Hayat (2005) | IMDb: 9.2
http://www.imdb.com/title/tt0760222/
Attenborough'un omurgasızların evrimi ve ömür alışkanlıkları konusundaki çalışmalarından derlediği belgesel, “Life on Earth” ile başlayan büyük üçlemesinin müsaadeden gidiyor. Ellişer dakikalık kısımlar uzunluğu, devrimsel nitelikte kamera teknikleri kullanılmış. Bu da, belgeselin görsel kalitesini arttırıyor.
6. Afrika (2013) | IMDb: 9.3
http://www.imdb.com/title/tt2571774/
2013 yılında 87 yaşına giren BBC' nin son elli yılında pek çok belgeselle imza atmış yorulmak bilmez Sir David Attenboroughs bu kez nefes kesici bir seyahatle türlü türlü canlının yaşadığı dev Afrika kıtasını tekrar keşfediyor.
5. Kutuplar Atlası (2011) | IMDb: 9.3
http://www.imdb.com/title/tt2092588/
Bu belgesel serisi Arktik ve Antarktik bölgelerinin donmuş yaban hayatını daha evvel hiç görmediğiniz ve tahminen bir daha göremeyeceğiniz taraflarıyla ekrana getiriyor.
4. İnsan Gezegeni (2011) | IMDb 9.3
http://www.imdb.com/title/tt1806234/
İnsanoğlu ile tabiat ortasındaki süper, karmaşık, derin ve bazen meydan okuyan münasebetin epik, nefes kesici bir kutlaması niteliğinde. Her kısım muhakkak bir habitatı husus alırken, insanların çok derecede olumsuz kaidelerde çarpıcı ve akıllı tahlilleri nasıl bulduklarını ortaya çıkarıyor.
3. Cosmos (1980) | IMDb 9.3
http://www.imdb.com/title/tt0081846/
Pek az sayıda bilim adamı bilimin merak heyecan ve coşkusunu geniş kitlelere aktarmada Carl Sagan kadar başarılı olabilmiştir. Pulitzer Ödülü'ne sahip Sagan'ın milyonların düş gücünü yakalama ve sıkıntı kavramları anlaşılır bir biçimde aktarabilme yetisi izleyiciler açından gerçek bir kazanımdır.
2. Cosmos: Bir Uzay Serüveni (2014) | IMDb 9.5
http://www.imdb.com/title/tt2395695/
Cosmos: Bir Uzay Serüveni; kozmosun görkemini ortaya çıkartmak ve Kozmik Takvim ve Hayal Gücü Gemisi de dahil olmak üzere özgün serilerin bilinen taraflarını tekrar keşfetmek için bilimsel öykü anlatımının yeni yollarını buluyor. Neil deGrasse Tyson'ın anlatımıyla daha da izlenesi oluyor.
1. Yeryüzü (2006) | IMDb 9.5
http://www.imdb.com/title/tt0795176/
Yüz yıl evvel dünya üzerinde yalnızca bir buçuk milyar insan vardı. Bugünse insan nüfusu altı milyarın üzerinde. Buna karşın insan elinin neredeyse hiç değmediği yerler hâlâ var. Bu belgesel dizisi sizleri yabanî tabiatın son kalelerine götürerek gezegenimizi ve yırtıcı ömrü hiç görmediğiniz bir gözle gösteriyor.
BONUS: İki Lisan Bir Bavul (2008)
Türk öğretmenin, uzak bir Kürt köyündeki bir yılı. Öğretmen Kürtçe bilmez, çocuklar Türkçe. Öğretmen birinci kere gördüğü bu coğrafyada, bir yılını çocuklara Türkçe öğretmekle geçirir. 1 yılın sonunda çocuklar Türkçe öğrenebilecekler midir?
BONUS 2: Sarı Zeybek (1993)
Atatürk'ün son 300 gününü ve vefatının öyküsünü anlatan Sarı Zeybek belgeseli birinci sefer 1993'ün Kasım ayında ekrana geldi.
Türkiye de birinci defa bir belgesel, büyük satış sayısına ulaştı. Kaset, yurdun dört bir yanında birinci ve orta dereceli okullarda eğitim sineması olarak gösterildi.
Yüzlerce TV kanalı, en yeni sinemalar, diziler, sevdiğin belgesel, spor programları ve çok daha fazlası TV+ ile seni bekliyor.
İzlenecek ne varsa hepsi TV+'ta! Sen de çabucak indir!