Kafes dövüşü olarak 90'lı yıllarda hayatımıza giren MMA, güreş, judo, jujitsu, karate, Muay Thai ya da benzer bildiğimiz dövüş sporlarından doğan hibrit bir teknik. Pekala 21. yüzyılda dünyanın en çok kazandıran ve hayran toplayan bir bölüme nasıl dönüştü?
MMA yani İngilizcesi ile mixed martial arts, karma dövüş sanatları aslında birçok ABD eyaletinde ve diğer ülkelerde yasaklı.
TV'de yayınlanması ve dövüşlerin özel olarak organize edilmesi ise tam olarak hayatımıza 1993 yılının Kasım ayında gerçekleşen bir UFC serisi ile girdi.
UFC de tekrar ABD'de kurulmuş, Ultimate Fighting Championships isimli bir aktiflik organizatörü demek daha gerçek olur.
Sert ve kanlı dövüşlerin asıl tarihi geçmişine bakacak olursak, M.Ö 648 yılında Antik Yunan'da Olimpiyat Oyunları'a dahil edilen 'Pankration' yani 'Pankreas'ı görürüz.
Tam temaslı, içinde çok az kural bulunan bu dövüş, 'pan' yani 'tüm' ve 'kratos' yani güçler sözünden türetilmişti.
Bu epey yırtıcı geçen gayretler, o yıl Olimpiyat Oyunları'na dahil edilince Helenik boks ve güreş karışımı bir spor olarak da algılanmaya başladı.
Artık misal dövüşleri İtalya'daki Etrüskler ve Romalılar da organize ediyordu.
Daha yakın bir tarihte ise o periyot, çıplak elle yapılan boks çabalarının ağır siklet 'Güçlü Çocuk' lakaplı şampiyonu John L.Sullivan ile, Greko Roman şampiyonu William Muldoon çabası 1887 yılında yapıldı.
Maçın özetine nazaran, güreşçi Muldoon rakibini birkaç dakika içine yere semişti. İki insan ortasındaki dövüşe merak duyanlar, bu farklı disiplinlerin bir ortaya gelmesinden öteki bir haz duymaya başladılar ki, birebir yıllarda farklı dövüş disiplinlerinden farklı atletler da uğraş ettiler.
Genellikle kazananlar güreşçiler olsa da!
Yine 1800 yıllarda, İngiltere'de de emsal bir dövüş üslubu ortaya çıkmaktaydı. Bartitsu uğraşları İngiliz centilmenlerinin dövüş sanatı haline gelmişti.
Bartitsu'da ise Asya ve Avrupa dövüş tarzları çarpıştırılıyordu.
Fakat asıl popülerite Brezilya jiujitsusunun tanınması ile olacaktı. Bu da pek uzun sürmedi!
Brezilya'da 1920'lerde ortaya çıkan yeniden karma dövüş tarzlarının kullanıldığı vale tudo, ilerleyen yıllarda artık dikkat çeker bir hal alacaktı.
Peki tüm bu tarzların günümüzde bilinnen MMA ve UFC serilerine dönüşmesi nasıl oldu?
1914 yılında, 'İmkansız Adam' lakaplı Kodokan Judo ustası Mitsuyo Maeda, Brezilyalı Carlos Gracie'ye judo sanatını öğretti.
Bu size şimdiki vakit için sıradan bir durum üzere gelebilir, ama o periyotta Japonlar jujutsu ve judoyu batı dünyasından adeta saklıyorlardı.
O noktadan sonra, ailenin en küçüğü olan Helio, Carlos ağabeyinden öğrendiklerini, ona göre daha küçük olan beden yapısına uyarladı ve daha az güç gerektiren bir versiyon ortaya çıkarmış oldu.
Başka bir usta Antonio Inoki de 25 Haziran 1976 günü Muhammad Ali ile dövüştü. Artık minderde yahut ringde görülen bu karma cinsler birden fazla takipçiyi de bir ortaya getirdiği için tribünleri adeta doldurup taşırıyordu.
15 rauntluk maçta, Ali 6 milyon dolar, Inoki ise 2 milyon dolar kazandı! Kurallar her iki tarafı da eşitlemek için biraz modifiye edilmişti. İzleyiciler ise adeta coşuyordu!
Fakat final hiç de o denli beklendiği üzere olmadı….
Sondan bir evvelki rauntta Ali kendini iplere yaslamıştı, Inoki ise yumruklarını savuruyordu. Ali ise ona müsaade verildiği için tekmelerini kullanıyordu.
Kalabalık büyük bir final, bir knock-out beklerken bitiş zili çalıverdi! Bu dövüş aslında bir çağın başlangıcı olsa da şimdilerde pek bilinmez ve hatırlanmaz da…
UFC'nin kurucuları Arka Davie, Robert Meyrowitz ve Helio Gracie'nin oğlu Rorion, 1993 yılının Kasım ayında tek günlük bir turnuvada 8 dövüşçüyü karşı karşıya getirmeye karar verdi.
İşte sekizgende yaşanan o birinci gün, dişlerin söküldüğü, tekmelerin yüzlere indiği, rakiplerin yerde birbirini kilitlediği bir turnuva oldu.
Bu kadar kan dökülmesi aslında bekleniyordu, turnuvada berabere kalmak yoktu, vakit sonlandırması yoktu, siklet sonlandırması yoktu… Jiu-Jitsu (Royce Gracie), Karate (Zane Frazier), Shootfighting (Ken Shamrock), Sumo (Telia Tuli), Savate (Gerard Gordeau), kick-box (Kevin Rosier ve Patrick Smith), ve box (Art Jimmerson) dövüşlerinin tamamı temsil edilmişti.
Bu çabayı 100.000'e yakın seyirci canlı ve TV'den ödemeli olarak seyretti. Şampiyon Gracie ise kendi usulünün karma dövüş sporları ortasında en uygunu olduğunu kanıtlamıştı. Jiu-Jitsu dövüşlerin KRALIYDI!
Bu maçın gazına gelen Rorion Gracie, UFC çabalarında kural olmaması gerektiğini savundu. Lakin maça gelen bir senatör 'bu bildiğin insan horoz dövüşü' diyince yeni UFC macerası çabucak hemen tüm ABD'de yasaklandı. UFC neredeyse batıyordu!
İşte bu yüzden organizatörler birtakım kurallar koymak zorundaydı. Baş atma, saç çekme, kasıklara vurma yasaklandı.
Sonrasında ise 2001 yılında Frank ve Lorenzo Fertitta UFC'yi satın aldı ve Dana White'ı yönetici yaptılar.
Kendi irtibatlarını kullanarak UFC'nin TV yasaklarını da kaldırttılar.
2005 yılında ise tek elemeli bir UFC maçı daha yapıldı ve artık TV izleyenleri ve hayranları sayesinde hem dövüşçüler hem de organizatörler büyük paralar kazanabiliyorlardı.
Yakın vakitte bayanlar da UFC'ye dahil olmaya başladı.
MMA için ne büyük tertiplerden biri UFC olsa da, başka turnuvalar da var. Affliction, Strikeforce ve WEC ise en büyükleri.
Kurallar çok az değişse de MMA gayretlerinde tıpkı öteki dövüşlerdeki üzere, maçtan çekilme, K.O, yahut teknik K.O üzere bitişler olur.
İşte 40 yıla dayanan geçmiş ile Ultimate Fighting Championships ve karma dövüş sporlarının sevilmesinin tarihi böyle!
Bu ortada 9 Mayıs akşamı ABD'de UFC 249 ile müsabakalar sürecek!
