Türkiye'de Kovid- 19 salgınında günlük hadise sayıları ve can kayıpları azalırken, olağanlaşma süreci konuşulmaya başlandı. Ancak Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, adımların epeyce denetimli atılması gerektiğini vurguladı. Ceyhan “Günlük olay sayımız düşmeli. İki binlerde kalmamalı. Yüzmüş yüzmüş kuyruğuna gelmiş değiliz” dedi.
Hürriyet gazetesinden Hande Fırat, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan ile konuştu. Ceyhan, salgınla çabada hangi noktada olduğumuz ve olağanlaşma sürecindeki riskli noktaların neler olduğu üzere merak edilen sorulara karşılık verdi.
Hande Fırat'ın “Daha yolun yarısındayız” başlıklı yazısı şöyle:
“Normalleşme hatta yeni normali hayata geçirmek için bir yol haritası üzerinde çalışılıyor.
Neden yeni olağan diyorum? Zira bu yol haritası ile eskiye dönmeyeceğiz. Yol haritası çalışmasının başındaki isim Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, yaptığımız telefon konuşmasında açık açık söyledi ve yeni normali şöyle tanım etti:
“Maskeli, hijyenli, toplumsal uzaklıklı hayat…”
Peki bu ne kadar sürecek? Telefona sarıldım ve pahalı hoca Prof. Dr. Mehmet Ceyhan’ı aradım. İşte bu hususta çok merak edilen açıklamaları…
Kontrolsüz hayat nasıl mümkün?
İyi haber, sonsuza kadar maskeli yaşamayacağımız ve dünya üzerinde iki yıldan fazla süren salgın olmadığı. Eski hayatımıza dönüş ya da Mehmet Hoca’nın ifadesiyle “kontrolsüz yaşam” şu biçimlerde olabilir:
1. Aşı bulunması.
2. Virüsün düzgün manada mutasyona uğraması, takatinin tükenmesi, bulaşıcılığını kaybetmesi.
3. Toplumsal bağışıklığın sağlanması.
“Virüsün ateş gücü azaldı diye siperden tüm orduyu çıkaramayız”
Mehmet Hoca tüm açıklamalarında “salgını denetim noktasında” iyileşen günlük hasta sayısının günlük hadise sayısının geçmesinin kıymetini anlatmıştı. Bir kere daha ona dikkat çekti ve lakin kritik bir ek daha yaptı:
“Günlük olay sayımız düşmeli. İki binlerde kalmamalı. Hadise sayısını düşürmek için uğraşmalıyız. Yüzmüş yüzmüş kuyruğuna gelmiş değiliz.”
Bu bir savaş… Mehmet Hoca, “Bir siperde biz, başkasında virüs var. Virüsün ateş gücü azaldı diye siperden tüm orduyu çıkaramayız. Evvel sürünerek çıkacağız. Sonra köşelerde saklanacağız, bir adım atacağız, bakacağız, bir adım daha atacağız…” dedi. Yavaş yavaş, denetimli gitmek gerekiyor. Bu kainatın adı “kontrollü yaşam”…
“65 yaş üstüne yasak günü müsaade verilsin”
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan’ın önerisi, denetimli ömürde hayatı yavaş yavaş olağanlaştırmaya çalışırken aciliyete bakılması. Ekonomik ya da toplumsal alanda nitekim acil alanlarda adım atılmalı. O yüzden bu bayram konut ziyaretlerini erken buluyor. Mehmet Hoca’nın teklif ve ikazları ise şöyle:
-
Ramazan Bayramı’ndan evvel 65 yaş üstü vatandaşlarımızı biraz hareketlendirmeliyiz. Kemik erimesi ve kas kaybı ile karşı karşıya kalacaklar. Sokağa çıkma yasağı olduğu gün onları dışarı çıkarıp konutlarına yakın alanlarda yürütmeliyiz. Tam 3 tane 14 gündür konutta kapalılar. Onların birbirlerine bulaştırma riski yok denecek kadar az. Sokağa çıkma yasağının olduğu gün bunun için ülkü.
-
Spor karşılaşmalarının seyircisiz oynanması az riskli. Uygulanabilir.
“En büyük risk AVM ve okullar”
-
Bence en risklisi AVM’lerin tam kapasite açılması. Kapalı ortam son derece ziyanlı ve toplumsal uzaklık ya da maske denetimi mümkün değil.
-
En riskli ikinci mevzu ise okulların açılması. Bu haziran ayı için de geçerli. Japonya bunu yaptı, salgında denetimli bir periyoda girdiklerinde okulları açtı. Yine başa döndüler. Okulların sonbahardan evvel açılması çok riskli olur.
-
Bayram ziyaretleri çok riskli olur. Bu bayramda uzaktan selamlaşmak, uzaktan kutlamak daha hakikat olur.
-
Türkiye’de diyelim ki olay sayısı sıfır oldu ya da 0 ile 5 ortasına düştü. Kendi içimizde normalleşebiliriz. Lakin bu sefer de salgının devam ettiği öbür ülkelere karşı tetikte olacağız. Hudut denetimlerimizi güçlendireceğiz. Dışarıdan olay gelmesini engellemeye çalışacağız.”
