Türkiye'de Kovid- 19 salgınında günlük hadise sayıları ve can kayıpları azalırken, olağanlaşma süreci konuşulmaya başlandı. Ancak Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, adımların hayli denetimli atılması gerektiğini vurguluyor. Ceyhan “Günlük olay sayımız düşmeli. İki binlerde kalmamalı. Yüzmüş yüzmüş kuyruğuna gelmiş değiliz” dedi.
Hürriyet gazetesinden Hande Fırat, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan ile konuştu. Ceyhan, salgınla uğraşta hangi noktada olduğumuz ve olağanlaşma sürecindeki riskli noktaların neler olduğu üzere merak edilen sorulara cevap verdi.
Hande Fırat'ın “Daha yolun yarısındayız” başlıklı yazısı şöyle:
“Normalleşme hatta yeni normali hayata geçirmek için bir yol haritası üzerinde çalışılıyor.
Neden yeni olağan diyorum? Zira bu yol haritası ile eskiye dönmeyeceğiz. Yol haritası çalışmasının başındaki isim Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, yaptığımız telefon konuşmasında açık açık söyledi ve yeni normali şöyle tanım etti:
“Maskeli, hijyenli, toplumsal aralıklı hayat…”
Peki bu ne kadar sürecek? Telefona sarıldım ve bedelli hoca Prof. Dr. Mehmet Ceyhan’ı aradım. İşte bu bahiste çok merak edilen açıklamaları…
Kontrolsüz hayat nasıl mümkün?
İyi haber, sonsuza kadar maskeli yaşamayacağımız ve dünya üzerinde iki yıldan fazla süren salgın olmadığı. Eski hayatımıza dönüş ya da Mehmet Hoca’nın ifadesiyle “kontrolsüz yaşam” şu formlarda olabilir:
1. Aşı bulunması.
2. Virüsün yeterli manada mutasyona uğraması, takatinin tükenmesi, bulaşıcılığını kaybetmesi.
3. Toplumsal bağışıklığın sağlanması.
“Virüsün ateş gücü azaldı diye siperden tüm orduyu çıkaramayız”
Mehmet Hoca tüm açıklamalarında “salgını denetim noktasında” iyileşen günlük hasta sayısının günlük hadise sayısının geçmesinin ehemmiyetini anlatmıştı. Bir sefer daha ona dikkat çekti ve ancak kritik bir ek daha yaptı:
“Günlük hadise sayımız düşmeli. İki binlerde kalmamalı. Hadise sayısını düşürmek için uğraşmalıyız. Yüzmüş yüzmüş kuyruğuna gelmiş değiliz.”
Bu bir savaş… Mehmet Hoca, “Bir siperde biz, başkasında virüs var. Virüsün ateş gücü azaldı diye siperden tüm orduyu çıkaramayız. Evvel sürünerek çıkacağız. Sonra köşelerde saklanacağız, bir adım atacağız, bakacağız, bir adım daha atacağız…” dedi. Yavaş yavaş, denetimli gitmek gerekiyor. Bu cihanın adı “kontrollü yaşam”…
“65 yaş üstüne yasak günü müsaade verilsin”
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan’ın önerisi, denetimli ömürde hayatı yavaş yavaş olağanlaştırmaya çalışırken aciliyete bakılması. Ekonomik ya da toplumsal alanda hakikaten acil alanlarda adım atılmalı. O yüzden bu bayram mesken ziyaretlerini erken buluyor. Mehmet Hoca’nın teklif ve ihtarları ise şöyle:
-
Ramazan Bayramı’ndan evvel 65 yaş üstü vatandaşlarımızı biraz hareketlendirmeliyiz. Kemik erimesi ve kas kaybı ile karşı karşıya kalacaklar. Sokağa çıkma yasağı olduğu gün onları dışarı çıkarıp konutlarına yakın alanlarda yürütmeliyiz. Tam 3 tane 14 gündür konutta kapalılar. Onların birbirlerine bulaştırma riski yok denecek kadar az. Sokağa çıkma yasağının olduğu gün bunun için ülkü.
-
Spor karşılaşmalarının seyircisiz oynanması az riskli. Uygulanabilir.
“En büyük risk AVM ve okullar”
-
Bence en risklisi AVM’lerin tam kapasite açılması. Kapalı ortam son derece ziyanlı ve toplumsal aralık ya da maske denetimi mümkün değil.
-
En riskli ikinci bahis ise okulların açılması. Bu haziran ayı için de geçerli. Japonya bunu yaptı, salgında denetimli bir periyoda girdiklerinde okulları açtı. Tekrar başa döndüler. Okulların sonbahardan evvel açılması çok riskli olur.
-
Bayram ziyaretleri çok riskli olur. Bu bayramda uzaktan selamlaşmak, uzaktan kutlamak daha yanlışsız olur.
-
Türkiye’de diyelim ki olay sayısı sıfır oldu ya da 0 ile 5 ortasına düştü. Kendi içimizde normalleşebiliriz. Lakin bu sefer de salgının devam ettiği başka ülkelere karşı tetikte olacağız. Hudut denetimlerimizi güçlendireceğiz. Dışarıdan hadise gelmesini engellemeye çalışacağız.”
