Çin’de üretilen Kovid-19 aşısının Türkiye’de istekli uygulamalarının koordinatörlüğünü yürüten Hacettepe Üniversitesi’nden Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Akova, aşı uygulanan gönüllülerde şimdiye kadar önemli bir yan tesire rastlanmadığını söyledi. Prof. Dr. Akova, “Yılbaşından sonraki vakitte Türkiye’de bu aşının kullanılabilir olacağını zannediyorum” dedi.
Çin’de üretilen Kovid-19 aşısının Türkiye’de birinci istekli uygulaması geçen 16 Eylül’de Hacettepe Üniversitesi’nde sıhhat çalışanlarına yapıldı. Ortadan geçen 20 günü aşkın müddette şimdiye kadar 100’ün üzerinde sıhhat çalışanına aşı uygulaması yapıldı. 25 merkezde yürütülen istekli uygulamalarının koordinatörlüğünü üstlenen Hacettepe Üniversitesi’nden Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Akova, aşı uygulanan gönüllülerde şimdiye kadar önemli bir yan tesire rastlanmadığını söyledi. Prof. Dr. Akova, gönüllülerin yarısına da boş aşı yaptıklarını hatırlatarak, “İkinci aşılamadan 14 gün sonra gönüllülerin kanları alınarak, antikor olup olmadığına bakılacak. Ondan sonra da gönüllüleri periyodik olarak takip edeceğiz bir yıla kadar. Aslında riskli kümesi aşılıyoruz şu anda. Hastalanıp hastalanmadıklarına bakacağız. Buradan da aşının hami olup olmadığını boş aşı yapılmış olanlarla kıyaslama imkanını konuşacağız” diye konuştu.
“Dünya çapında ruhsat başvurusu olacak”
Prof. Dr. Akova, bu ayın sonuna kadar 1200 sıhhat çalışanının aşılanmış olacağını varsayım ettiğini anlatarak, “Kasım ayı prestijiyle öbür 13 bin istekli aşılanması başlayacak. Daha yaygın bir duyurma kampanyası yapacağız o vakit. Yılbaşına kadar da 13 bin kişilik büyük grubu bitiririz. Lakin yalnızca aşı yapmakla kalmıyoruz. Son aşıdan sonraki takipte bu bireylerin kanlarında antikor olacak mı olmayacak mı, geçen süreç içinde aşıladıklarınız içinde hastalığa yakalananlar olacak mı olmayacak mı? Aşının gerçek aktifliğini bunların sonuçlarına nazaran belirleyeceğiz. Bu sonuçlar başarılı olur ve aşının da inançlı olduğunu kanıtlarsak 13 bin kişilik küme içinde o vakit ruhsat müracaatında bulunulacaktır. Ruhsat başvurusu yalnızca Türkiye için kelam konusu değil dünya çağında bir ruhsatlama olacak. Bizim dışımızda Endonezya ve Brezilya’da da kullanılıyor. Onun dışındaki öteki ülkelerde de çalışma yapılması planlanıyor. Bütün bu çalışmanın sonuçları olumlu olur, aşının başarılı ve yan tesirinin olmadığı gösterilirse o vakit dünya çapında bir ruhsat başvurusu kelam konusu olur. Onun için de benim varsayımım yılbaşı civarı” dedi.
“15 milyar doz aşıya muhtaçlık var”
Prof. Dr. Akova, herkese yetecek kadar aşı üretmenin değerine işaret ederek, “Tüm dünyada süregelen 10 adet faz 3 çalışma var. Üreticiler şimdi çalışmalar bitmeden fabrikalarla mutabakat yapıp, aşıyı bir yandan da ürettirmeye başladılar. Çalışmanın sonucunu onlar olasılıkla ‘olumlu çıkacak’ diye düşünüyorlar. Olumsuz çıkarsa zati o aşılar çöpe gidecek. O aşılar bir yandan üretiliyor. Aşılardan bir ya da bir kaçı inançlı ve başarılı olduğu kanıtlanırsa o aşılar çabucak piyasaya çıkacak. Bunlar 100 milyonlu sayılar. Halbuki şu an dünya nüfusunun yaklaşık 7,5 milyar olduğunu düşünün, 15 milyar doz aşıya muhtaçlık var. Çünkü aşıların büyük çoğunluğu iki doz gerektiren aşılar. Bu aşıyı bu türlü birkaç ay içinde üretebilmek mümkün değil. Parti parti üretilecek muhtemelen. Bir grup ülkeler mutabakatlarını yaptıkları ülkelere öncelikle gidecek. Yılbaşından sonraki vakitte Türkiye’de bu aşının kullanılabilir olacağını zannediyorum. Dediğim üzere aşının ruhsat alması bir yana ruhsat aldıktan sonra aşıya erişim de sorun olabilecektir. Onun da görüşme ve mutabakatlarını yapmak gerekecek” tabirlerini kullandı.
