Bilim Heyeti üyesi Prof. Dr. Serhat Ünal ve Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Akova, yeni tip Koronavirüse ait dün Türkiye’de denenmeye başlanan aşı çalışmalarıyla ilgili açıklamalarda bulundu. Prof. Dr. Ünal, “25 merkez belirlendi. Tüm hazırlıklar tamamlandıktan sonra da Hacettepe birinci oldu. Kademe kademe 25 merkezde yayınlanacak.” derken, Akova ise “13 bin kişinin birinci evrede 1200 bireyi, hastalık açısından ön planda ve en riskli kümedeki sıhhat çalışanları olacak.” tabirlerini kullandı.
Türkiye’de koronavirüse karşı birinci aşılar yapıldı. Bilim Konseyi Üyesi Prof. Dr. Serhat Ünal ve Hacettepe Üniversitesi Bilim Akademisi Üyesi Prof. Dr. Murat Akova bahisle ilgili açıklamalarda bulundu.
“Ülke çapında faz 3 çalışması gerçekleştirilecek. Bu bitince diğer aşı gelecek”
Ünal’ın açıklamaları şöyle:
“İsteği olan aşılardan 2 tanesi, Türkiye’ye ‘faz 3 çalışmalarında dayanak olur musunuz’ diye müracaatta bulundu. Birinci çalışmalar Hacettepe’de başladı. Faz 3 denince ‘acaba berbat bir şey mi’ üzere, ‘bizim insanımızı kullanıyorlar’ üzere kavramlar geliyor. Bunlar istekli bazında ve kurallarına nazaran yapılmak kaydıyla, tıpkı anda Almanya, Brezilya, İngiltere’de, ABD’de, Şili’de, Endonezya’da çalışılırken, o ülkelerin kabul ettiği universal kurallar çerçevesinde her türlü önlem alınarak yapılmaktadır. Orada yapılanlardan buradaki farkı olamaz.
25 merkez belirlendi. Tüm hazırlıklar tamamlandıktan sonra da Hacettepe birinci oldu. Kademe kademe 25 merkezde yayınlanacak. Ülke çapında faz 3 çalışması gerçekleştirilecek. Bu bitince öbür aşı gelecek. 3 aydan daha fazla vakittir bu işe hazırlanıyoruz. Bilimsel olarak, etik olarak, uygulanabilirlik olarak. Hacettepe sıhhat açısından önde olan bir üniversitedir. Enstütümüzde geliştirilen bir yerli aşımız vardır. Hayvan çalışması kademesindedir.”
“13 binde kalacağımızı varsayım etmiyorum”
“Niye 13 bin? Bunu tabi Haziran’da belirledik, o vakit biraz daha düşüktü sayılar. O ülkedeki yayılma suratı ve aşının beklenen koruyuculuk kapasitesine nazaran özel belirleniyor bu sayılar. 13 bine ulaştığımızda beklenen sayıda hastaya ulaşacağımızı ve istatistik olarak muteber bir sonuca ulaşacağımızı hesapladığımız için 13 bin. Bizle tıpkı vakitte hesaplayan Brezilya, Şili o sayılara ulaşamadı, istemedi. Zira onlarda o sayılar çok daha yüksekti. Bizde de sayıların artmış olması ve öteki ülkelerde de çok yapılıyor olması nedeniyle 13 binde kalacağımızı kestirim etmiyorum açıkçası.
Ben yaptırmayacağım. Neden yaptırmayacağımı kestirim edersiniz. Ben 6. ayındayım. Hala 1/32 antikorum var. Tek olay nedeniyle yayın yapacağım. 3 ayda antikor bitiyor diyorlar ya… Benim antikorum bitmedi. Ben umut dünyası için umudum aslında.”
“Gönüllülerde 2 şahsa aşı, bir bireye plasebo verilecek”
Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Akova da şu bilgileri aktardı:
“Toplamda Türkiye’de 13 bin kişiyi hedefliyoruz. 13 bin kişinin birinci etapta 1200 bireyi, hastalık açısından ön planda ve en riskli kümedeki sıhhat çalışanları olacak. Kümesi ikiye böleceğiz. Tırnak içinde söylüyorum ‘kör ya da maskelenmiş’ olarak yapılacak. Ne aşıyı uygulayacak bizler ne de aşının uygulandığı gönüllüler bunu bilmeyecekler. Bu kümenin yarısına aşı, yarısına boş aşı yani plasebo vereceğiz. Boş bir aşı ile karşılaştırıyoruz.”
1200 kişilik sıhhat kümesini aşılarken başka gönüllülere de aşı yapacağız. Gönüllülerde 2 bireye aşı, bir şahsa plasebo verilecek. Boş aşı yapılan gönüllülerde aşikâr sayıda hastalık ortaya çıkacak olursa, biz bunu 20-40 ortasında düşünüyoruz, o vakit bizden farklı denetleme şuramız var. Onlar bu hastalık ortaya çıkan kümede kimse aşı yapılmış kime boş aşı yapılmış ona bakacaklar. Şayet aşı yapılan kümede hastalık görülmemişse, o vakit geri dönüp boş aşı alanlara ‘size de aşı öneriyoruz, aşı tesirli oldu’ diye, onlara da aşıyı yapacağız.”
“Zatürre aşısı antikora karşı korumaz”
“Aşı gönüllüleri 18-60 yaş ortası şahıslar. Gönüllülük için aşı merkezine başvurabilirler. Aşı Brezilya’da 9 bin şahsa yapıldı. Endonezya’da 250 kişi civarında… Bu 10 bin kişi içinde önemli sayılabilecek bir yan tesir kelam konusu değil. Yan tesirler hafif kırgınlık ve baş ağrısı. Tüm risklerin bilinerek yapılması lazım. Gönüllülere de bunu anlatıyoruz. Zatürre aşısı antikora karşı korumaz.”
“Aşı ne kadar müddet koruyabilir?”
(Prof. Dr. Murat Akova) “Aşı ile ilgili bir öngörüde bulunmak mümkün değil. En korkulan periyot… Ekim-Kasım-Aralık periyodundan çok korkuyoruz. Havalar soğuyacak. Hastalığın bulaşma riski artacak. Bu bulaşma riskini kırabilirsiniz. Bize 4 ay mühletle koruyuculuk sağlayacak aşı bile kâfi. Uzun mühlet muhafaza sağlasa ne âlâ ancak…”
(Prof. Dr. Serhat Ünal) “Kötü senaryoda 3-4 ay… Hatta 6 aya kadar. Yeterli senaryoda 3-4 yıl koruyabilecek aşıdan bahsediyoruz. 6 ay bile korusa, bir sefer zinciri kırarsanız, pandemiyi durdurma bahtınız olacak.”
