ABD’nin ve haliyle tüm dünyanın gündemi; ABD başkanlık seçimi. Yıllar boyunca Amerika’da çok kıymetli seçimler yapıldı. ABD’nin bir üstün güç olması nedeniyle bu seçimler yalnızca ABD tarihini değil dünya tarihini de değiştirdi. Gelin bu seçimlerden en büyük değişime sebep olan 10 adedine kısaca bir göz atalım…
10. 1828 seçimleri
Çoook eskilerden bir seçimle başlayalım. Bu seçimin en büyük özelliği popülizmin doğuşuna yol açmış olması. Lider seçilen Andrew Jackson, rakibi John Quincy Adams hakkında birçok dedikodu ortaya atmış. Bu dedikodulardan kimileri; Adams’ın bayan satıcılığı yaptığı, düzmece evlilik gerçekleştirdiği, çocuklarının diğerinden olduğu üzere ağır ithamlarmış. Bu kara propaganda işe yaramış ve Andrew Jackson lider seçilmiş. Jackson’un bu “kirli” usulünün de 1828’den bugüne hala uygulandığını düşünürsek, tarihi bir seçim çalışması yaptığını söyleyebiliriz.
9. 1952 seçimleri
Foto: Lider adayı Eisenhower seçim çalışmaları sırasında halkı selamlıyor.
2.Dünya Savaşı bitmiş, Soğuk Savaş başlamıştı. Dünya iki harika gücün tesiri altına girmişti. Bir tarafta ABD bir tarafta Sovyetler Birliği yer alıyordu.
ABD, 2.Dünya Savaşı’nda misyon alan, kahraman, eski asker Dwight Eisenhower ile 50’li yılların başlangıcında Sovyetlere gözdağı veriyordu. Eisenhower’ın seçilmesiyle birlikte ABD dış bağlarda kendine müttefik arama çalışmalarını hızlandırdı ve komünizmle sıkı bir uğraşa girişti. Bu devirde başlayan gayret yaklaşık 40 yıl sürecekti.
8. 1972 seçimleri
1972 seçimleri, sonucundan fazla seçim kampanyaları sırasında olanlar sayesinde tarihe geçti. Richard Nixon, lider seçilmesine karşın Watergate Skandalı yüzünden vazifeye geldikten 2 sene sonra istifa etmek zorunda kaldı.
1972 seçim kampanyaları sırasında, Nixon’ın seçimlerdeki rakibi George S. McGovern’ın Watergate’deki seçim merkezinde hırsızlık yapmak isteyen 5 kişi yakalandı. Bu hırsızlık olayıyla ilgili soruşturmalar gitgide büyüdü, medya sürecin peşini bırakmadı ve olayın gerisinde ABD Lideri Nixon’un olduğu ortaya çıktı.
Tüm bu olanlardan sonra Richard Nixon, misyonundan istifa eden birinci ABD Lideri oldu. Watergate Skandalı; düzgün bir yargı sisteminin ve medyanın gücünün ne kadar değerli olduğunu ortaya koyuyordu.
7. 1928 seçimleri
Foto: Büyük Buhran sırasında iş arayan beşerler.
Cumhuriyetçi aday Herbert Hoover, 1928’de büyük umutlarla başkanlığa seçiliyordu. Lakin seçildikten yalnızca bir sene sonra Büyük Buhran patlak veriyor, ABD kökenli ekonomik kriz tüm dünyaya yayılıyordu. (Hatta bu kriz olmasaydı Hitler’in Almanya’da seçilme ihtimalinin olmadığı bile söylenir.)
Bu ekonomik krizin sebepleri Hoover devrinden önceye dayansa da, Hoover’ın iktisat konusunda pek bir bilgisinin olmaması ve yapılan yanlış ataklar krizi daha fazla tırmandırmıştı.
6. 2016 seçimleri
2016 yılında Meksika’ya duvar yapacağını söyleyen, ırkçı, kaba saba bir adam başkanlığa adaylığını koydu. Yaptığı açıklamalarla adeta “karikatür gibi” olan bu adam, Donald Trump’tan diğeri değildi. Başkanlık için Hillary Clinton ile yarışacaktı…
Clinton seçimin favorisi gözüküyordu. Aslında oyların birçoklarını kazanmıştı bile. Lakin kâfi delegeyi kazanan Trump, Beyaz Saray’a çıkan aday oluyordu. Yaptığı açıklamalar, verdiği kararlar ve oluşturduğu ırkçı dalga ile dünyada çok büyük bir değişim yarattı. Bu değişimin tesirlerini ilerleyen yıllarda da sıkça göreceğimiz kesin.
5. 2008 seçimleri
2000’li yıllarda ABD’nin orta doğudaki yabanî tavrı, yıllarca itinayla inşa edilen demokrasi yanlısı imaja büyük ziyan verdi. Bu imajı düzeltmek için çok “farklı” birine muhtaçlık vardı.
ABD’nin birinci ve tek siyahi lideri olan Barack Obama; sempatik halleri ile herkesin gönlünü kazandı. Hatta Mustafa Topaloğlu bile ismine müzik yaptı. Obama, eski jenerasyon sıkıcı ve önemli siyasetçi profilinden çok uzaktı. Eşcinsel evliliğine müsaade verilmesi, esrarın yasallaşması üzere ihtilal niteliğindeki kararlar onun devrinde alındı. Geçmişte köleliğin en fazla uygulandığı ülke olan ABD’de Obama üzere bir adayın seçim kazanması aslında başlı başına bir ihtilaldi.
4. 1980 seçimleri
1980 yılında Ronald Reagan büyük bir sürpriz yaparak çok büyük bir farkla ABD Lideri seçiliyordu. Eski bir sinema yıldızı olan Reagan, oyunculuktaki karizmasını siyasette de kullanarak seçimlerde fark yaratmıştı.
Görevde olduğu devirde ABD iktisadını düzeltti ve Soğuk Savaş’ta ABD’yi zafere taşıyan adımların mimarı oldu. Kimilerine nazaran o yalnızca bir kuklaydı ve söylenenleri yapıyordu. Lakin misyonda olduğu periyotta ülkesine adeta altın bir devir yaşattı ve tüm dünyada neoliberalizmin yükselmesine yol açtı.
3. 1960 seçimleri
Dünya tarihinin en değişik seçimlerinden birinde sıra. Birinci kere seçimlerden evvel iki lider adayı televizyon yayınında karşı karşıya geliyordu. Yayından evvel favori Nixon olsa da John F. Kennedy canlı yayındaki hitabet yeteneği ve âlâ görünümü sayesinde birden fazla kişinin dayanağını kazanmıştı. Seçimlerden sonra yapılan araştırmalarda bayanların birden fazla güzel buldukları John F. Kennedy’i Nixon’a tercih ettiklerini söylemişti. Bu seçim görsel imajın siyasetçi için ne kadar değerli olduğunu ortaya koyuyordu.
İyi görünümünün dışında John F. Kennedy’nin epey ilerici fikirleri vardı. Siyahilerin üniversiteye daha kolay girmesini sağladı, ayrımcılık içeren uygulamaları kaldırdı, uzay araştırmalarına bütçe ayırdı. Domuzlar Körfezi Çıkarması ve Küba Füze Krizi üzere olaylar Kennedy devrinin unutulmaz olaylarındandı.
Kısa müddette halkın sevgisini kazanan Kennedy, tarihin akışını fazla değiştirmeye yeltenmiş olacak ki 22 Kasım 1963’te bir suikast sonucu hayatını yitirdi.
2. 2000 seçimleri
Bu seçim; bir evvelki periyodun lider yardımcısı, çevreci, barışçıl Al Nazaran ile Teksas valisi George W. Bush ortasında gerçekleşiyordu.
Seçimlerin favorisi Al Nazaran olsa da George Bush kıl hissesi farkla seçimleri kazanıyordu. Bush, Florida eyaletinde 537 oy farkla seçimi kazanmıştı. Daha sonra Florida’da oy pusulalarının saklandığı ortaya çıksa da George Bush’un başkanlığı düşmedi.
George Bush vazifeye geldikten sonra, ABD’nin en büyük odak noktası “terörle mücadele” oldu. Bu nedenle orta doğuya askeri müdahaleler başladı. Ayrıyeten tüm dünyayı sarsacak 2008 krizinin temelleri de George Bush periyodundaki siyasetlerle atıldı.
1. 1932 seçimleri
Büyük Buhran sırasında tüm dünyanın gözdesi, özgürlükler ülkesi ABD çok büyük bir darbe almıştı. 20.yüzyılın yeni harika gücü birinci defa bu derece tökezliyordu.
Franklin D.Roosvelt, 1932 seçimlerini büyük bir farkla kazanıyordu. Evvel Büyük Buhran sırasındaki yaralar giderildi. Roosvelt bu muvaffakiyetin getirdiği rüzgarla 4 periyot üst üste ABD lideri seçildi. 2.Dünya Savaşı sırasında da ABD’nin liderliğini üstlenen Roosvelt, Amerika’nın muhteşem güç olarak kalmasında büyük hisse sahibi oldu.
Bu içerikler de ilginizi çekebilir:
