Türkiye, Yunanistan ile kriz yaratan Oruç Reis sismik araştırma gemisi için Akdeniz’de yine Navtex ilan etti. Gemi 23 Ağustos tarihine kadar görevlendirildi.
Türk Deniz Kuvvetleri Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı Oruç Reis sismik araştırma gemisi için Navtex ilan edildiğini duyurdu.
Oruç Reis, Ataman ve Cengiz Han gemilerinin 10-23 Ağustos tarihleri ortasında Akdeniz'de sismik çalışmalar yapacağı bildirildi. İletide öteki gemilerden 6 deniz mili açıktan geçmeleri istendi.
Enerji Bakanı Dönmez: Gemimiz çalışma yapacağı alana ulaştı
Türkiye Oruç Reis sismik araştırma gemisi için temmuz ayında Navtex ilan etmişti.
İlan, Ankara ile Atina ortasında bir müddettir devam eden Doğu Akdeniz'deki petrol ve doğal gaz sondaj haklarıyla ilgili krizi alevlendirmişti.
Ankara'nın gemiyi Meis Adası'na 180 kilometre aralıkta görevlendirmek istemesi Yunanistan ve ABD'nin yansısını çekmişti. Almanya Başbakanı Angela Merkel tarafları yatıştırmak için telefon diplomasisi yürütmüş ve Türkiye bu faaliyeti beklemeye almıştı.
Erdoğan “Sözlerinde durmadılar” demişti
Cumhurbaşkanı Erdoğan cuma günü ise “Şansölye Merkel benden bir ricada bulundu. Sondaj çalışmalarını durdurursanız benim işimi kolaylaştırırsınız diye. Ben de ona 'Yunanistan'a ve başkalarına güveniyorsanız biz çalışmalara orta veririz lakin ben onlara güvenmiyorum, kelamlarında durmayacaklar' dedim hakikaten o denli de oldu” demişti.
Verilen sözlerde durulmadığı için sondaj çalışmalarına tekrar başladıklarını tabir eden Erdoğan “Sözlerinde durmuyorlar biz de yolumuza devam ediyoruz” diye konuşmuştu.
Navtex nedir?
“Navigational Telex” kavramının kısaltması olan Navtex denizcilere seyrüsefer ihtarları, meteoroloji kestirimleri ve güvenlik enformasyonlarını iletmeye yarayan haberleşme aygıt sistemine deniyor.
Ülkelerin Deniz Kuvvetleri de yapacakları eğitim ve tatbikatların bilgisini yer ve vakit bildirerek bu yolla öteki denizcilere duyuruyorlar.
Türkiye ve Yunanistan hangi mevzuda anlaşamıyor?
İki ülke ortasındaki bu uyuşmazlıkların değerli bir kısmı, Kaş ilçesinin 1.5 mil uzağındaki küçük Meis (Kastelorizo) adası ile ilgili.
Yunanistan, ana karalar üzere adaların da kıta sahanlık ve Münhasır İktisat Bölge (MEB) hakkına sahip olduğunu savunuyor.
Bu nedenle Rodos üzere büyük bir adanın 78 mil uzağında bulunan Meis adasının da 'ana karalar üzere tam yetkili MEB alanına sahip olduğu' teziyle Yunanistan'ın Rodos adasının MEB alanı Meis'in MEB alanı ile birleştirme hedefi, Türkiye'nin Akdeniz'deki MEB alanını Antalya körfezine sıkıştırmış oluyor.
Türkiye 'ise adaların kıta sahanlıkları – münasebetiyle MEB alanları- hakkına sahip olmadığı' tezini savunuyor.
Bu nedenle Meis üzere -üstelik küçük bir adanın- MEB hakkı olmadığı tezinden hareket ederek, Türkiye'nin Akdeniz'deki MEB alanı Kıbrıs adasına kadar uzatma hakkına sahip olduğu görüşünde.
Kıta sahanlığı nedir?
Libya ile varılan son mutabakattan sonra Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki kıta sahanlığı ve MEB hudutlarını gösteren harita.
Ülke kıyılarına bitişik olan ve 200 metre derinliğe yahut bu sonun ötesindeki su derinliğinin doğal kaynaklarının işletilmesine elverişli olduğu noktaya kadar kara sularının dışında kalan deniz altı bölgelerinin deniz yatağı ve toprak altı kesitinin bütününe kıta sahanlığı deniyor.
Kıyıları karşılıklı olan yahut yan yana olan devletlere kıta sahanlığının sonlandırılmasına ait tarz ise 1958 Cenevre Kıta Sahanlığı Sözleşmesi'nin 6. unsurunda düzenlenmiş durumda.
Söz konusu unsur uyarınca, kıta sahanlığının hududu, kural olarak taraf devletlerin mutabakatıyla tespit ediliyor.
Ancak, bu hususta bu türlü bir mutabakat yoksa ve özel durumlar farklı bir hududu gerektirmiyorsa kıta sahanlığı sonlandırılması eşit uzaklık unsuruna nazaran gerçekleşiyor.
Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) nedir?
Bir devletin deniz kaynaklarının araştırılması ve kullanılmasında su ve rüzgâr gücü de dahil olmak üzere özel haklara sahip olduğu deniz bölgeleridir.
AA, DW Türkçe ve BBC Türkçe
