Wayfair skandalı toplumsal medyada büyük ses getirince Teyit.org ortaya atılan tezleri mercek altına aldı. Bakalım, onların tahliline nazaran bu tezler gerçek muymuş?
Birkaç gündür toplumsal medya epey sarsıcı tezlerle çalkalanıyor. Ortaya atılan teoriler öylesine korkutucu ki, gerçek olma ihtimalini düşünmek bile insanın kanını dondurmaya kâfi…
Wayfair isimli bir online alışveriş platformunda fahiş fiyatlı eserler üzerinden çocuk kaçakçılığı yapıldığı söylentileri dolaşıyor. Hatta bunun için birtakım mobilyalara kayıp çocukların isimlerinin verildiği ve eser kodunu Yandex arama motorunda aratınca karşınıza çıkan çocuk görselleriyle seçim yapıldığı da argümanlar ortasında.
Detaylar için
Tabii, argümanlar bununla hudutlu değil. Ünlü aktör Tom Hanks'in de Wayfair'de yapılan çocuk ticaretinde faal rol aldığı söyleniyor.
Detaylar için
Komplo teorilerinin dozu git gide arttığından toplumsal medyada tam bir kaos ortamı oluşmuş durumda. Bu da bilgi kirliliği yaşanmasına sebebiyet veriyor haliyle…
Sosyal medyadaki kuşkulu bilgileri inceleyip doğruluklarını denetim eden Teyit.org da Wayfair'le ilgili argümanları araştırdı. Teyit.org cephesinden gelen bilgileri sizlere kısaca aktaralım.
Öncelikle bu tezlerin yanlış olduğu belirtildi.
Wayfair’in yüksek fiyatlı eserleri üzerinden çocuk ticareti yaptığına ait rastgele bir somut ispat bulunmuyor. Ek olarak, bu eserlerin fiyatlandırmalarından sorumlu olan Wayfair değil, tedarikçi firmalar.
Wayfair, pek çok yerde faaliyet gösteren bir online mobilya firması ve yaklaşık 11 bin tedarikçinin eserlerini satan perakende ortacısı olarak çalışıyor. Yani burada satılan eserler kendi üretimleri değil.
Fiyatlandırma da bir algoritma ile belirleniyor, bu yüzden tıpkı eseri farklı satıcılarda farklı fiyatlarla görüntüleyebiliyorsunuz.
Wayfair’de çok yüksek fiyata satılan eserlerin olduğu gerçek, fakat bunun sorumlusu daha evvel de belirttiğimiz üzere tedarikçi firmalar. Bu durumun çocuk ticaretiyle somut bir irtibatı yok.
Yaklaşık 15 bin çalışanı olan ve 2002'den bu yana hizmet veren bir şirketin böylesi bir operasyonu herkesin gözü önünde yürütmesi ve kod isim olarak da kaçırılan çocukların isimlerini alenen kullanması akla yatkın değil.
Üstelik bunun toplumsal medyada çarçabuk deşifre edilebilecek bir formda yapılması yeniden pek mümkün görünmüyor.
İddia bir Reddit kullanıcısının varsayımı üzerine konseyi. Bu tez birinci sefer 9 Temmuz’da Reddit’te ortaya atıldı. Argümana destek olarak da çok yüksek dolap fiyatları gösterildi.
Kullanıcıya nazaran bu kadar yüksek fiyatla dolabın yanında “insan” da satılıyor olmalıydı. Lakin argüman ile birlikte somut bir kanıt ortaya konmamış, sırf yüksek fiyatlarından şikayet edilmiş.
Reddit kullanıcısı daha sonra Wayfair’i suçlamaya çalışmadığını, sadece durumdan şüphelenip bunun mümkün olup olmadığını sorguladığını açıkladı:
“Merhaba, ben yalnızca Wayfair’deki kimi dolaplar için yüksek fiyatlandırmayı fark ettikten sonra soru sordum. Onları tam olarak suçlamadım, bunun mümkün olup olmadığını sordum. Benim teorim, çocukların dolaplarla birlikte gönderilmeleri değildi.”
Reddit’teki paylaşımın yayılmasından sonra ise argümanların hakikat olduğuna inanan toplumsal medya kullanıcıları, delil olarak nitelendirdikleri pek çok paylaşım yaptı. Bunlardan biri de satılan eser isimlerinin “gerçek insan ismi” olmasıydı. Teze nazaran eserlere verilen isimler, kaçırılan çocukların isimleriydi.
Twitter'da kaçırılan çocuklardan biri olduğu argümanıyla paylaşılan Samiyah Mumin, Facebook hesabı üzerinden paylaştığı gönderide ve açtığı canlı yayında hiçbir vakit kaçırılmadığını ve seks çalışanı olarak alıkonmadığını açıkladı.
Yine kaçırıldığı savıyla ismi geçen Mary Durrett, 2017 yılında Texas’ta kaybolduktan çabucak sonra sağ salim bulunmuş.
Benzer formda, tezlerde ismi geçen Samarah Duplassis’in anne ve babası Samarah’ın kaçırıldıktan sonra bulunduğuyla ilgili bir açıklama yapmıştı. Yani Samarah da şu anda inançta ve açıklamada Wayfair’e yönelik bir suçlama bulunmuyor.
Wayfair cephesi ise Fox Business ve Newsweek’e yaptığı açıklamada argümanların gerçeklik hissesi olmadığını tabir etti. Açıklamada eserlerin yüksek fiyatta olmasının sebebinin tedarikçilerce etraflıca açıklanacağı belirtildi:
“Tabii ki bu argümanlar gerçek değil. Kelam konusu eserler, gerçek fiyatlandırılan endüstriyel sınıf dolaplar. Tedarikçi tarafından sağlanan fotoğrafların ve açıklamaların yüksek fiyatlandırma sebebini gereğince açıklamadığını fark ettiğimiz için eserleri süreksiz olarak siteden kaldırdık. Eserleri tekrar isimlendireceğiz ve fiyatı netleştirmek için eseri yanlışsız bir biçimde tasvir eden daha detaylı bir açıklama ve fotoğraflara yer vereceğiz.”
İddiaların devamında sunulan delillerden bir oburu de “src usa” eser kodu ile Yandex’te arama yapıldığında tabiri caizse bir “çocuk kataloğunun” çıkıyor olmasıydı.
Ancak bu durum da Wayfair’in çocuk ticareti yaptığını kanıtlamıyor. Zira rastgele bir sayı dizesiyle arama motorunda arama yapıldığında, misal insan fotoğraflarının çıktığı sonuçlara çarçabuk ulaşılıyor.
Doğrulama platformu Snopes da tekrar bu tezin yanlışsız olmadığını ortaya koyan bir tahlil yayımladı. Tahlilde, her yıl kaçırılan 800 bin çocukla satılan eser isimleri ortasında bir benzerliğin bulunmasının olağan olduğu belirtiliyor.
FBI’ın kayıtlarına nazaran, Amerika’da 2019 yılında 421 bin 394 çocuk için kayıp girişi yapıldı. Her yıl ise yaklaşık 460 bin kayıp çocuk olayı görülüyor. Ayrıca, Wayfair’e insan kaçakçılığı sebebiyle bir soruşturma açılıp açılmadığı ile ilgili arama yapıldığında, rastgele bir sonuca da ulaşılamamış.
Gördüğünüz üzere Teyit.org tarafından yapılan inceleme bu halde. Varsayım üzerine konseyi argümanların doğruyu yansıttığına dair geçerli somut bir ispat bulunamamış.
Sizin bu husustaki yorumlarınız nelerdir?
