Özgecan Aslan'ın akabinde yazdıklarını okurken gözyaşlarımı tutamadım…
Bir müsabaka programıyla hayatımıza girdi; şirinliği, kendine has biçimi ve canlılığıyla hepimize ışığını gösterdi ve canlandırdığı unutulmaz karakterlerle gönlümüze taht kurdu…
Hatırla Sevgili'de Yasemin karakteriyle nahifliğine hayran bırakan, Aşk-ı Memnu'da Bihter karakteriyle gönlümüze taht kuran, son olarak Atiye'deki rolüyle “Vay be!” dedirten Beren Saat'ten bahsediyoruz.
Kendisini şurada hakkıyla övmüştük:
Bugünse Beren Saat'in dayanılmaz oyunculuğunu değil, özel ömrünü ve toplumsal hayata dair söylediklerini konuşacağız; hassaslığıyla alkış topladığı açıklamaları derleyeceğiz.
Sosyal sorumluluk projelerinde yer alarak Mor Çatı Derneği, LÖSEV, Baba Beni Okula Gönder Kampanyası'na katkıda bulunan Beren Saat'i biraz daha övelim…
“Eğer ülkenin huzuruna katkı sağlamak istiyorsanız çocuklarınızı feminist yetiştirin. Feminizmden korkmayın.”
Fransız gazetesi Le Figaro'ya İstanbul'da röportaj veren Beren Saat, çocukları olan arkadaşlarına onları feminist yetiştirmeleri için telkinde bulunduğunu belirterek, “Dayanışma bugünlerde bütün toplumlarda elle tutulur durumda. Geçmişte Türkiye'deki bayanlar acılarını dışa vuramıyorlardı. Belirli kültürel kodlardan ötürü korkuyorlardı. Lakin bugünlerde işler ve mantalite değişti. Cinsel tacizi rapor edebileceğiniz taşınabilir uygulamalar, risk durumundaki bayanlara sahip çıkan 7/24 açık olan merkezler var. Türkiye'de ve dünyanın geri kalanında büyük bir sosyolojik ilerlemeye ve mantalite değişikliğine şahit oluyoruz. Ancak bu, ürkütücü bir gerçeği unutturmuyor: Birçok bayan sessiz kalmaya devam ediyor. Bizim savaşımız da bunu kırmak ve tüm bayanları korumak için!” demişti.
“Dilerim son gününü hiç hatırlama Özgecan…”
Yer aldığı toplumsal sorumluluk projelerinde çoklukla bayanlar ve çocuklara yönelik çalışmalar yapan Beren Saat, 2015 yılında tecavüze uğradıktan sonra azapla öldürülen Özgecan Aslan'ın akabinde bunları yazmıştı:
“Uyku tutmaz bu gece, gözler dolar taşar boşalır… Tekrar yürüsek Taksim’e ne değişecek??… Bayan her geçen yıl daha bedelsiz bu ülkede… Biliyorum daha da sertleşecek her şey… Tekrar hafifletme, yeniden bayanda cürüm arama, tekrar bulunur bir bahane… Tekrar aşağılanma… Yeniden mide bulantısı…
Kadın olmak güç, hoş bir kız olmak çok zordur ülkemde… Bugün o hoş yüze baktıkça neler geçiyor aklımdan: İlkokulda etek açmayı oyun yapan sınıf arkadaşlarımın gayesi olmak, okul eteğiyle meskene yürürken yediğim onca laf, dersane dönüşü karanlıkta hızlanan adımlarım, göğsüme bastırdığım kitaplarım, taksilerin geriyi izlemek için ayarlanan aynaları, çıkma teklifini kabul etmediğim için canımı acıtan okul arkadaşlarım, konut telefonundan yapılan sapık konuşmalar, peşimden apartmana girip 15 yaşındaki bana ereksiyon halindeki cinsel organının gösteren o çocuğun yüzü, ellerim titreyerek meskene kaçışım ve bunu kimseye anlatmayışım, kıçımı hem de bir kanal gecesinde elleyen sarhoş bir kanal yöneticisiyle tartışmam, sevgilisi olmamayı gururuna yediremeyen partnerler, arkadaşımın meskeninde tuvalete zorla dalıp dudaklarıma yapışan bir oyuncuyu itişim, mesleğim yüzünden yaftalanışım, aylarca peşimden koşan birini güya ben sevgilisinden ayırmışım üzere tam sayfa haber yapışları, gizlice çakallıkla servis edilen göğüslerimin silüeti davası mavası, bilir kişi raporu lehime çıkınca geri çekilen davaya kocası ortaya girdi haberi, daha bugün fermuarım açık kalmış haberleri, aman ne önemli!!! Bayana, vücuduna, seçimlerine, haklarına hürmet göstermeyen kafalar! Karşın çok şanslıymışım diyorum artık, daima teğet geçmişim. Tecavüz, bıçaklanma, kesilip bavula tıkıştırılma, otobüs durağına komada bırakılma, yakılma yaşamadım. İnsanlık cürümlerine göz yummak suçtur!!! Bir gün hesap sorulur!!! Cinsiyet ayırmaksınız her vatandaşın canını haklarını korumak görevinizdir!!! Dilerim son gününü hiç hatırlama Özgecan hayallerinle huzur içinde uyu.”
“Bu ödül oburu acı çekerken uyuyamayan tüm insanların olsun.”
Okan Üniversitesi’nden ‘Toplumsal Duyarlılık’ mükafatı alan Beren Saat'in annesine teşekkür ettiği kelamlar de çok hoştu: “Okullara dizlerim titreyerek geliyorum. Hassaslık deyince anneme teşekkür etmek istiyorum. Zira o oburlarının sıkıntılarını keder edinip, çözmeye çalışan bir bayan. Galiba ben de onun çırağı olduğum için böyleyim. Bu ödül oburu acı çekerken uyuyamayan tüm insanların olsun.”
“öğlen okuduğun Fatiha’nın da, akşam içtiğin içkinin de yalnızca kendi vicdan sıkıntın olduğuna uyanmışsan…”
2014 yılında bir yakınının cenaze merasimine katıldıktan sonra Kenan Doğulu'nun konserine giden Beren Saat, adeta psikoterapi merkezi üzere kullandığı Instagram hesabından şunları söylemişti:
“Bugünüm böyleydi. Ömürle mevt ortasındaki yarıkta ayakta durabiliyorsan; bir gün içinde çok sevdiğin birinin üzerinin toprakla kapanışını seyredip, sonra çok sevdiğin öbür birinin gerisinde durup coşkusunu paylaşabiliyorsan; öğle okuduğun Fatiha’nın da akşam içtiğin içkinin de yalnızca kendi vicdan sıkıntın olduğuna uyanmışsan; köklerini doğduğun kentten söküp var olduğun kente dikebiliyorsan; bir günde gözyaşına da kahkahaya da gereken itinayı gösterirken ruh sıhhatini koruyabiliyorsan; isyanlarının üzerini şükürle örtebiliyorsan; için acırken umut edebiliyor, yalnızlığını da aşkın üzere gururla sevebiliyorsan; özgürlükle yaptığın seçimlerden pişmanlık değil, mana çıkarabiliyorsan; suçladığın insanları anlamaya, fikirlerini ağzına geldiği üzere haykırmaya, baskı kuranı güçsüz bulmaya, kimliksiz bayanlara katlanamamaya, farkındalığından yorulmaya, köşeye çekilip ağlayacak fırsat bulamamaya, hiç kimseden korkmamaya başlıyorsan; ailenin en küçük ferdinin keşiflerine tanıklık ederken, yıllardır duyduğun bir beylik kelamın daha birdenbire hakkını veriyorsan büyümüş oluyorsun aşikâr ki! Bu yıl kendim için ‘eksilmeden çoğalmayı’ diliyorum. Umarım ki; saygılı, görgülü, hassas, insancıl, adaletli, kayıpsız, kutupsuz bir yıl yaşansın ülkemde.”
“Terörist diye diye halk terörist oldu!”
2015 yılında HDP seçim minibüsünün ateşe verilmesinin akabinde bu kelamları paylaşmış, akabinde çok güç günler geçirmişti. Yakınlarının huzuru için susmayı tercih ettiğini söylediği bir diğer açıklamasında ellerinden dökülenler yaşadığımız coğrafyanın acı gerçeklerini gün yüzüne çıkarmıştı.
“Ve işte bugünden sonra anladım çocuklara gerçek bilgiye ulaşmayı öğretmek ne kadar kıymetli.”
Kayıtsız kalamadığı açıklamasında neden sustuğunu şu sözlerle anlatmıştı:
“Neden sustun? Neden üzülmedin? Tekrar bir hesap sorma, artık de toplumsal medya mahalle baskısı. İşte tam da bu hesap sormalar yüzünden bıraktım toplumsal medya kullanmayı. Hiç biriniz galeyana gelmemişken, çoğunuzun umurunda değilken halkın içinden insanların birbirini yakmasına dayanamayıp 'Bu altı üstü seçim, insan hayatından değerli mi? Artık kimseyi maksat göstermeyin n'olur…..' diye bir yalvarış daveti yapmıştım, siyasi başkanların giderek sertleşen üslubunun halk üzerindeki tahrip edici tesirini hissederek. Mumya üzere sarılmış, hayati risk taşıyan, 5 çocuk babası o sürücüsü televizyonda izlediğim gece uyuyamadım… Siz uyuyordunuz… Ve o gün yazdıklarım yaşandı, öngörüp pürüz olmaya gücümün yetememesi çok acı. İletinin altında hengame çıktı, benim yüzümden hengame etmesinler diye bildirisi kaldırdım. Bu yüzden kaldırdığımı yazdım, arbede orada da devam edince onu da kaldırdım. Korktu morktu dediler desinler çok önemli değil. Benim teröristleşme sorunum bundan ibaret.”
Açıklamanın ayrıntıları burada:
“Twitter’ın kapatılmasının gündeme gelmesi, Wikipedia’ya ulaşılamıyor olması…”
Türkiye'de sansür sıkıntısına değinen açıklamasında orta yol bulunabileceğine inandığını söz etmiş ve şunları söylemişti:
“Türkiye’de sansür konusunda oldukça grotesk inatlaşmalar yaşandı. Twitter’ın kapatılmasının gündeme gelmesi, Wikipedia’ya ulaşılamıyor olması… Lakin beşerler, gençler bastırıldıkça birtakım öteki ‘VPN’ adresleriyle bağlanmaya devam etti. Ve bu türlü kararlar ülke ismine yalnızca utanç kararları olmaya başladı. Ülkenin muhafazakâr bir duruşu olabilir, mantıklı bir yol da pekâlâ bulunabilir. Esasen herkes erişmek istediği şeye erişiyor. Bunu palavra söyleyerek ya da direkt yapmak ortasında ülkenin ideolojik bir seçim yapması gerek. Biz sahiden bütün dünya bunları kullanırken ‘Twitter’ı kapatan ülke’ olmayı kendimize yakıştırıyor muyuz?”
Kaynak
“Türkiye’de hiçbir bayan, hiçbir şeye 1-0 önde başlayamaz. Her vakit bayan olmak daha güç.”
Toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve erkek problemi üzerine de konuşmuştu:
“Türkiye’de hiçbir bayan, hiçbir şeye 1-0 önde başlayamaz. Her vakit bayan olmak daha sıkıntı. Bütün bölümlerde bayan arkadaşlarım her vakit erkeklerden daha fazla çalışmak, çarpışmak zorunda. Hiçbir meslektaşımın sette harikulade bir cinsiyet eşitliği yaşadığını zannetmiyorum. Erkekler ergenliğini aşamadığı sürece bayanların yapabileceği bir şey yok. Dünyanın birçok yerinde de bunlar yaşanıyor. Asıl sorun erkek sorununu ne yapacağımız. İş, “Göster oğlum amcalara” ile başlıyor. Sünnet dediğimiz şey bir ‘ben’ aldırmak kadar kolay bir operasyonken üzerine bir düğün organize ediyorsunuz. O çocuğun ve bütün toplumsal etrafının, vücudunun bir organına yüklediği mana bir anda değişiyor. Sonra bu organını bir güç ögesi olarak görüyor, bayan ona razı olmadı diye öldürebilecek kadar ona mana yüklüyor.”
Kaynak
Biz kendisini hayran hayran izliyoruz bu türlü…
